رمزگشایی خط معقلی در دونگاره گردان چهار علی(ع) مدرسه نیم آورد اصفهان و.شش علی(ع)مسجد جامع یزد

Abstract

چکیده معقلی (خط بنایی) مطابق با نمون ههای « نگار ههای گردان » هدف از این پژوهش تبیین ویزگ یهای تکثیر ارزشمند تاریخی است. گون های از نگار هها یمعقل یکه با تکرار دایره وار و دوران پیوند دارد در این پژوهش نامیده م یشود و بدلیل توجه به اصالت نا مهای استفاده شده توسطمعماران قدیم، « نگار هها یگردان » معقلی استفاده شده است. این معقل یها در اشکال مختلف از سه تا چندضلعی با « معقلی » از « خط بنایی » ب هجای ویژگ یهای: تقارن، درهم قف لشدگ یحروف،گسترش و جلوه س هبعدی مشاهده م یگردند. این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی وتوسع های، با جمع آوردا طلاعات به شیوه کتابخان های و مشاهدات میدانیا نجام وبرای تبیین مراحل بصری از روش نگاش ت ادراکی استفاده شده است. نمونه معقل یهای گردان، از دو نگار هگردا ن چهارعلی(ع) مدرسه نی مآوردا صفهان، و ش شعلی(ع) مسجدجامع یزدا نتخاب شدها ست. یافت ههای تحقیق نشا ن م یدهد طراحی ای ندو نگاره و دیگر نگار هها یگردان از جمله نگار هها یگردان بناهای قوام الدین شیرازی از قواعدی مشابه پیروی م یکنند، با الگو قراردادن این قواعد م یتوان نگار ههای یجدید در اشکال مختلف ترسیم نمود. درخلال این ترسیمات و با افزایش تعداداضلاعِ نگار هها، ب هدلیل ازدیاد تعداد کلمات و کم یفضا، ماهیت حروف مبهم و ناخوانا م یشود. برای جبران این نقیصه لازم است بر گا مهای تشکیل دهنده نگاره افزوده گردد، در طی این فرآیند مرکز نگاره وسی عتر شده و حروفی که در گا مهای مرکزی نگاره قرار دارند شکل متفاوتی پیدا م یکنند که این امر برای شک لگیری حروف در گا مهای میانی و محیطی الزامی است. همچنین در ترسیمات چهارتایی با حذف یک چهارم نگاره، و اتصال قسمت دوم وسوم ب ههم، م یتوان نگار ههایی با جلوه سه بعدی ب هدست آورد.