نظام هندسی زمینه‌های رسمی‌بندی یک پا، برگرفته از دایره محیطی

Abstract

هنر رسمی بندی یکی از الگوهای شاخص و اصیل در معماری سنتی می¬باشد که زمینه را برای پوشش طاق فراهم می کند. این هنر بومی نمادی از تسلط معماران ایرانی به علم هندسه محسوب می شود. بر خلاف سایر تزئینات هندسی معماری از جمله یزدی بندی، مقرنس و کاسه سازی، رسمی بندی به زمینه دقیق و منظم نیاز دارد. هر چند زمینه های مناسب برای اجرای رسمی بندی در عمل به طور تجربی با آماده سازی زمینه از طریق تغییرات در پای کار مهیا می¬شده است، ولی نقاط ابهام در تناسب ابعادی زمینه و نوع رسمی متناسب وجود داشته و راهکارهای ارائه شده خالی از اشکال نیست. در این مقاله که به طور خاص به زمینه رسمی¬های بر گرفته از دایره محیطی پرداخته شده، ابتدا پیشینه رابطه ریاضیدانان با معماران و نقش هندسه در معماری مورد بررسی قرار گرفته و با ارائه تعریف و جایگاه رسمی¬بندی و آراء صاحبنظران، به نحوه شکل¬گیری انواع رسمی در دایره محیطی و تحلیل آن پرداخته شده است. تعیین نمودار فراوانی هر یک از رسمی بندی¬ها، استخراج تناسب ابعادی زمینه¬های رسمی¬بندی، تبیین نظام هندسی و روابط عددی بین آنها از یافته¬های این مقاله می¬باشد.