مروری بر روش های استحصال آب باران با تاکید بر مزایا و معایب

Abstract

امروزه به دلیل دخالت‌های بی رویه در بسیاری نقاط بدون سابقه سیل، طغیان‌های بزرگی مشاهده می‌شود. فعالیت بشر به چند صورت احتمال وقوع سیل را افزایش می‌دهد، از جمله می‌توان به ساخت و ساز و اشغال بخش‌هایی از دشت سیلابی که باعث کاهش ظرفیت طبیعی رودخانه می‌شود، اشاره کرد. به این ترتیب محدوده‌ای از دشت سیلابی که در زمان طغیان زیر آب می‌رود، گسترده‌تر می‌گردد. شهرسازی‌ها و نابودی پوشش گیاهی باعث کاهش مقدار نفوذ آب و افزایش رواناب سطحی می‌شود. حجم زیاد رواناب از یک طرف بر بزرگی طغیان می‌افزاید و از طرفی با افزایش فرسایش، رسوباتی به وجود می‌آورد که با برجای گذاشتن آن‌ها ظرفیت بستر اصلی رودخانه کاهش می‌یابد. یکی از راه کارهایی که می تواند به ذخیره آب، کاهش رواناب و مدیریت سیلاب کمک نماید استفاده از سیستم¬های استحصال آب باران است. جمع آوری آب باران میتواند کمک زیادی به تامین بخشی از نیازهای آبی مناطق خشک مانند ایران کند. در این میان توجه به فرآیند استحصال آب باران روشی مطمئن و مناسب در راستای افزایش میزان آب قابل دسترس در واحد سطح اراضی بوده که ضمن تقلیل اثرات نامطلوب خشکی و خشکسالی در نهایت منجر به حصول مزایای استفاده بهینه از رواناب در مصارف مختلف خواهد شد. استحصال آب در حقیقت مجموعه روش های بهره برداری از آب باران در مجاورت محل بار ش است که می توان آب مورد نیاز را بدون اتکا به سیستم های متمرکز آبرسانی از سطوح غیر قابل نفوذ و عایق شده همان منطقه تامین نمود. طراحی سامانه‌های استحصال آب باران، علاوه بر کاهش رواناب و خسارات مربوطه، می‌تواند با تأمین بخشی از آب غیرشرب مورد نیاز، فشار بر منابع آب را کاهش دهد . این موارد معمولاً تأثیر تدریجی دارند، ولی سیل‌های ناگهانی و فاجعه‌آمیز اغلب بر اثر تخریب سدها و بندها ایجاد می‌شوند. علاوه بر مسائل فرهنگی و اجتماعی موثر، اتلاف آب بدون کسب منافعی جهت مصارف کشاورزی، دامداری و خانگی و عدم وجود مدیریت صحیح اراضی در مجموع عوامل بسیار مهمی هستند که در بروز پدیده بیابانزایی و افزایش میزان فقر مناطق خشک تاثیر می گذارند.