عوامل مؤثر در پیدایی تشیع از دیدگاه مستشرقان

چکیده مقاله

خاورشناسان معاصر با نگاهی غیر منصفانه و با اتکا به منابع اهل سنت، با استناد به برخی رویدادهای مهم تاریخی شیعه و بر اساس تفکرات خویش، زمان خاصی بعد از وفات پیامبرص را به زمان پیدایش زمینه های مذهب شیعه دانسته اند و از جمله عوامل اصلی تأسیس آن مذهب را عمدتا کسب قدرت سیاسی و اختلاف بر سر جانشینی پیامبر ص می دانند و اعتقاد شیعیان را در خصوص حقانیت خلافت امام علی ع به دلایل محکم قرآنی و نیز انتصاب ایشان از جانب پیامبر ص در مقاطع تاریخی گوناگون خصوصا واقعه غدیر منتفی می دانند و این در حالی است که پیدایش تشیع در عصر حیات پیامبر ص اتفاق افتاده و طبق اسناد قرآنی، روایی، تاریخی و اعتقادات کلامی و دلایل عقلی و حتی برخی از منابع معتبر سنی، خاستگاه و پیدایش تشیع به همان روزگار حیات رسول اعظم ص برمی گردد و زمینه های ظهور آن به دستور پیامبر ص و اشاره آیات و روایات به پیروی از علی ع و امامان دیگر از نسل او مرتبط است. این مقاله در نظر دارد با توجه به دیدگاه برخی از مستشرقین در خصوص زمان و نحوه پیدایش تشیع و اعتقادات شیعه، به بررسی و نقد دیدگاه آنان بپردازد.