بررسی و تحلیل زمینه های شکل گیری مناظرات شیعیان در عصر ائمه ع

چکیده مقاله

مناظره یکی از شیوه های بحث و گفتگو به منظور تبیین اندیشه های و عقاید و دفاع از آنها و نیز مبارزه با افکار و عقاید مخالف موجود در جامعه است؛ شیعیان امامیه با بهره وری از این روش که مورد تأیید اهل بیت ع بود به این مهم اهتمام می ورزیدند. در این پژوهش تلاش بر آن است تا با توجه به شرایط موجود عصر ائمه ع و همزمان با قدرت خلفا و حاکمیت بنی امیه و بنی عباس به بررسی زمینه هایی که سبب شد تا شیعیان حضوری فعال در مناظرات خود با مخالفان سیاسی، فکری و اعتقادی داشته باشند پرداخته شود. شاید نتوان تمام این عوامل را شمارش کرد اما به نظر می رسد از جمله مهم ترین عوامل شکل گیری این مناظرات عواملی همچون تحریف اندیشه ها و مبانی سیاسی اسلام، تغییر و انحراف در معارف دینی و اعتقادی بوده و همزمان با آن رشد و ترویج افکار و اعتقادات باطل در جوامع اسلامی، نقش اساسی داشته است. علمای شیعی در مقابل این عوامل احساس خطر کرده و با تشویق ائمه ع و حمایت های فکری ایشان به دفاع علمی به شیوه مکتوب و یا حضوری از اعتقادات دینی پرداخته اند.