حقوق افراد معلول در ایران (مطالعه فراترکیب)

چکیده مقاله

اهداف تعداد زیادی از افراد معلول در سراسر جهان وجود دارند و این موجب شده تدابیر گوناگونی در سطح ملی و بی نالمللی د رزمینه حقوق افراد معلول صورت گیرد. حمای ت از حقوق افراد معلول در چارچوب اسناد بی نالمللی بحث مهمی است که سا لهاست بررسی شده است. هدف از این پژوهش تبیین ابعاد حقوق افراد معلول در ایران است. روش بررسی در این پژوهش از روش فراترکیب استفاده شده است و جامعه آماری پژوهش مقالات استخرا جشده از پایگا ههای مختلف پژوهشی ا زجمله مگیران، نورمگز، مرکز منطق های اطلا عرسانی علوم و فناوری، پایگاه اطلاعاتی عل منت، نمامتن، سیویلیکا، پورتال علوم انسانی بودند. در پژوهش حاضر براساس معیارهایی مانند بررسی عنوان، چکیده، محتوا و سنجش کیفیت مطالعات، نهایتا 14 مقاله برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. علاو هب راین، چارچوب زمانی این پژوهش از سال 1388 تا 1399 است. همچنین در این پژوهش از روش 7 مرحل های بارسو و ساندوسکی ) 2007 ( ب همنظور تجزی ه وتحلیل داد ههای پژوهش استفاده شده است. یافت هها از مه مترین حقوق معلولین اشتغال، ارزش و کرامت انسانی، آموزش، تعلق مکانی، طراحی مناسب مبلمان شهری، حق دسترسی به خدمات بهداشتی، رفع تبعیض اجتماعی، تفریح و فراغت، تأمین اجتماعی، آزادی و حم ل ونقل است که با بررسی و ادغام یافت ههای اولیه در این پژوهش، پس از رف ت وبرگشت میان زمین ههای فرعی، 7 زمینه اصلی حقوق افراد معلول به دست آمد که شامل حقوق فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، معماری و شهرسازی، اجتماعی، پزشکی و حقوقی است. در این پژوهش نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی بررسی شدند. جهت محاسبه این نسب ت از نظرات 8 نفر از متخصصین در این زمینه استفاده شده است و در رابطه با نسبت روایی محتوایی باید گفت برای همه ابعاد قاب لقبول است. ب همنظور سنجش پایایی مدل طراح یشده از شاخص کاپا استفاده شده است. مقدار ضریب کاپا 87 درصد محاسبه شده است که ب اتوج هبه وضعیت شاخص کاپا، توافق در سطح عالی قرار گرفته است. نتیج هگیری از حیث حقوقی، افراد معلول دارای حقوق فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، معماری و شهرسازی، اجتماعی، پزشکی و حقوقی هستند. دیدگا ههای متفاوت و منفی از سوی مدیران و افراد جامعه باعث شده حقوق معلولین تا حدودی نادیده انگاشته شود. عدم شناخت صحیح نسبت به افراد معلول و به دنبال آن به حاشیه رانده شدن، پیامدهای منفی را به بار خواهد آورد. شناخت صحیح از این پدیده و آگاهی از توانمندی افراد معلول گام مؤثری در جهت توسعه یک کشور است. بیشتر افراد معلول برای دس تیابی به حقوق اساسی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خود دور نگه داشته شد هاند و این ب یعدالتی ب هوسیله کلیش هها، نگر شها و تبعی ضهای ناروا تقویت و فراگیر شده است. شایسته است که با تغییر دید جامعه بی نالملل، دولت و شهروندان، افراد توا نخواه در کنار سایر افراد بتوانند زندگی عادلان های داشته باشند. دولت ایران م یتواند د رزمینه انواع حقوق افراد معلول، با تصویب و اجرای قوانین به افراد معلول کمک کنند.