اعتبارسنجی و روش شناسی اولین مستدرک نهج البلاغه

چکیده مقاله

بدون تردید، نهج البلاغه پس از قرآن کریم، گرانقدرترین و ارزشمندترین میراث فرهنگی اسلام است که از همان قرن چهارم تاکنون در دوره های مختلف اسلامی، مورد توجه شیفتگان به آن قرار گرفته است. تکمله نویسی یا مستدرک نویسی نیز از جمله تلاش هایی بود که نسبت به این کتاب، در دوره های مختلف صورت پذیرفته است. اگرچه نمونه هایی این نوع آثار قدمت دیرینی را دنبال می کند، عنوان مستدرک نهج البلاغه را برای اولین بار، شیخ هادی بن عباس کاشف الغطا در کتابی تحت عنوان مروی فی غیر النهج، جار  مستدرک نهج البلاغلإ؛ مجموع مختار من کلام مولانا امیرالمؤمنین علی علی منواله، مرتب علی ابواب الثلاثه و ضمیمه: مدارک نهج البلاغه و دفع الشبهات عنه، در یک مجلد تدوین و منتشر کرد. وی در این اثر کوشیده است تا از کیان نهج البلاغه در مقابل شبهات عصر و گردآورندۀ آن یعنی سیدرضی دفاع کند.  خویش مبنی بر عدم صحت انتساب آن به امام علی مؤلف درصدد اثبات این حقیقت است که قبل از سید رضی نیز می توان ردپای نهج البلاغه را حتی با سند کامل در این آثار پی جویی کرد و این بهترین و محکم ترین دلیل برای نفی عقیدۀ عدم صحت است.  انتساب نهج البلاغه به حضرت امیر جستار پیش رو سعی نموده پدیدۀ مستدرک نویسی را بازخوانی کند تا از رهیافت آن به سنجشی از کتاب مستدرک نهج البلاغه کاشف الغطا دست یابد و در ادامه، با تمرکز در روش شناسی اثر، ،« تأملی در منابع و ماخذ » و « گونه های استناد و ارجاع » ،« دقت های فقه الحدیثی » مزیت های آن از جمله کتاب مستدرک نهج البلاغه را مورد کاوش قرار دهد.