برخی نو‌آوری‌های میرداماد در الرواشح السماویه

چکیده مقاله

گرچه میرداماد شهرتش را بیشتر مدیون نگاشته‌هایی پیرامون حکمت و فلسفه است، لکن در زمینه‌های متعدد، از جمله علوم نقلی نیز دارای آثاری متعدد و شایستۀ بررسی است. کتاب التعلیقة على اصول الکافى وی با توجه به نام کتاب و مقدمۀ آن، گویی قرار بود شرح احادیث کتاب سترگ کافی باشد، اما در ادامه متوجه شد بررسى اسناد روایات بر بررسى متون، مقدم است؛ بدین رو تصمیم گرفت ابتدا در مجموعه‏اى موسوم به الرواشح السماویه، دیدگاه‌های خود را در مصطلحات حدیث و مباحث مهم رجالی بیان نماید که در مواردی دیدگاهی خلاف مشهور گذشتگان نیز مطرح می‌کند. این تحقیق با توصیف و تحلیل دیدگاه‌های میرداماد، براساس روش تطبیقی ـ مقایسه‌ای با سایر عالمان حدیثی متقدم شیعه به دستاوردهایی نائل گشته است؛ توثیق ابراهیم بن هاشم قمی و صحیح انگاشتن مرویات وی، تعریف دقیق اصطلاح قوی که از منظر عالمان متقدم دارای معنای موسّعی بوده اما میرداماد آن را تضییق کرده، عدم تمایز بین حدیث مستفیض و مشهور، جعل اصطلاح تخریج و تخرّج و ضبط متفاوت حدیث معضل را از جمله این موارد می‌توان برشمرد. همچنین تقسیم‌بندی‌های بدیع و دقت‌های لغوی وی از دیگر نوآوری‌های میرداماد در مباحث درایه‌ای است.