بررسی تطبیقی بنیادهای حکمت و حکومت زاهدانه در نهج البلاغه و جامعه سلیمان

Abstract

بررسی و ارزیابی جهان بینی زمامداران الهی و کردارهای آنان همواره در منظر پیروان ادیان بوده و جایگاه ارزشی آنان، الگوی ارزنده‌ مومنان بویژه حاکمان دینی به شمار می رفته است. در دو سنت اسلامی و یهودی، امام علی (ع) و حضرت سلیمان (ع) دو چهره شاخص حاکمان حکیم و پارسا به شمار می روند. آن دو در حکومت زاهدانه‌ی خویش درگیر پارادوکس درگیری‌‌های تمام وقت اقتصادی و اجتماعی از یک سو، و در عین حال، عدم وابستگی به زخارف دنیا از سوی دیگر بوده‌اند. این پژوهش بر آن است با بررسی تطبیقی الگوی حاکمیتی دو زمامدار آرمانی در دو سنت ابراهیمی، بخشی از جهان بینی ایشان را - بر اساس گفته‌‌های منتسب به آنان در دو کتاب نهج البلاغه امام علی و جامعه سلیمان (ع) ترسیم و مقایسه کند. بر اساس واکاوی‌‌های این جستار، جز آن که در این دو اثر، همانند دیگرکتب حکمی، شباهت‌های مضمونی دیده می‌شود و همسویی درخداشناسی و فرجام شناسی و حکمت عملی نیز به چشم می‌خورد، ولی شگفتا همانندی‌‌های بسیاردر جملات و عبارات نیز یافته می می‌شود.