استخراج منحنی‌های شدّت–مدّت–فراوانی (IDF) و روند تغییر بارش تحت تأثیر تغییر اقلیم (مطالعه موردی: ایستگاه سینوپتیک مهرآباد)

Abstract

در این پژوهش تغییرات منحنی شدّت-مدّت-فراوانی برای ایستگاه سینوپتیک مهرآباد تحت تأثیر تغییر اقلیم با استفاده از رابطه آبخضر-قهرمان مورد بررسی قرار گرفت. اطّلاعات مربوط به پژوهش حاضر شـامل دو دسته است: دسته اول، شامل داده‌های ساعتی بارش اندازه‌گیری شده به منظور استخراج منحنی‌هایIDF برای دورة‌ پایه (2020-1980) است. دسته دوم، شامل داده‌های روزانه بارش پیش‌بینـی شده برای سال‌های آینده نزدیک (2050-2021) و آینده دور (2100-2051) است که این داده‌ها از خروجی مدل LARS به‌دست آمد. ابتدا با استفاده از نرم افزار EasyFit تجزیه و تحلیل آماری بر روی داده‌های مشاهداتی صورت گرفت و توزیع برتر (توزیع گمبل) انتخاب شد و منحنی IDF مربوطه برای دوره بازگشت مختلف استخراج گردید. برای استخراج منحنی‌های IDF تحت تأثیر تغییر اقلیم از مدل گردش عمومی جو - ES HadGEM از سری مدل‌های CMIP5 تحت سناریوهای انتشار RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 استفاده گردید. نتایج نشان داد که مقادیر شدّت بارش در همة تداوم‌های بارش و دوره بازگشت‌های مختلف در هر سه سناریو نسبت به منحنی شدّت-مدّت-فراوانی دوره پایه افزایش داشته است و فقط برای آینده نزدیک (2050-2021) تحت سناریوی RCP 8.5 نسبت به دوره پایه روند کاهشی وجود خواهد داشت. به عنوان مثال تداوم چهار و 24 ساعت برای دوره بازگشت 10 ساله مقدار شدت بارش برای سناریوی RCP 2.6 و RCP 8.5 برای آینده دور (2100- 2051) به ترتیب 05/7، 1/7 و 56/2، 58/2 در حالی که برای دوره پایه (2020-1980) به ترتیب 71/6 و 44/2 می‌باشد که نشان دهنده افزایش شدّت بارش حداکثری با افزایش دوره بازگشت است. حداکثر شدّت بارش در پایه زمانی کوتاه مدّت افزایش داشته و با گذشت زمان از شدّت بارش حداکثری کاسته شده است و منحنی‌های IDF تحت تأثیر بارش‌های کوتاه مدت هستند.