تحلیل و شناخت جریان رودخانه در راستای سلامت و پایداری حوضه (مطالعه موردی: رودخانه سیلاخور)

چکیده مقاله

تحلیل و شناخت جریان رودخانه و روند تغییرات آن یکی از مهم¬ترین روش¬ها در جهت تعیین مدیریت مناسب منابع آب و پایداری حوضه است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی و برآورد شاخص¬های جریان رودخانه سیلاخور است. دراین پژوهش برای تحلیل و شناخت جریان رودخانه از بسته نرم افزاریHydro office- FDC 2.1 استفاده شد. ابتدا داده¬های دبی روزانه ایستگاه هیدرومتری سیلاخور- رحیم آباد برای دوره آماری 2016- 2005 به نرم افزار معرفی شد. سپس منحنی تداوم جریان (FDC) برای رودخانه سیلاخور ترسیم و شاخص¬های Q5، Q10، Q20، Q30، Q40، Q50، Q60، Q70، Q80، Q90 و Q95 محاسبه شد. نتایج حاصل از اندازه¬گیری شاخص¬های Q5، Q10، Q20، Q30، Q40، Q50، Q60، Q70، Q80، Q90 و Q95 برای رودخانه سیلاخور به ترتیب برابر با 1/11، 82/7، 77/5، 61/4، 7/3، 99/2، 97/1، 885/0، 333/0، 113/0 و صفر به دست آمد. با توجه به منحنی تداوم جریان و نتایج حاصل از محاسبه شاخص¬های به دست آمده، شاخص سیلابی (Q5)، 1/11 مترمکعب بر ثانیه به دست آمده است که بیانگر این است که 5 درصد از روزهای سال (18 روز) دبی سیلابی رودخانه سیلاخور برابر یا بیش¬تر از 1/11 مترمکعب بر ثانیه است. هم¬چنین برای شاخص مرطوب (Q20-Q10)، در بازه 20-10 درصد روزهای سال (73- 36 روز) مقدار 77/5- 82/7 مترمکعب بر ثانیه به¬دست آمد. نتایج شاخص متوسط جریان (Q30- Q60) نشان داد مقدار جریان حوضه سیلاخور در 60-30 درصد روزهای سال (219-110 روز) در محدوده 97/1- 61/4 مترمکعب بر ثانیه قرار دارد که این جریان در بازه 95- 70 درصد روزهای سال (347- 256 روز) با مقدار 0- 885/0 مترمکعب بر ثانیه در محدوده شاخص کم آبی قرار دارد. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش می¬توان نتیجه گرفت با شناخت و ارزیابی خصوصیات جریان رودخانه سیلاخور، می¬توان به سلامت و پایداری حوضه در منطقه دست یافت.