مقایسۀ روش‌های تجربی برآورد تبخیر و تعرق براساس داده‌های لایسی‌متری (مطالعۀ موردی: دشت کاشان)

چکیده مقاله

رآورد تبخیر و تعرق در سطح منطقه‌ای، یکی از مؤلفه‌های مهم برای مدیریت بهینۀ منابع آب است. روش‌های تجربی زیادی برای برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع وجود دارد، ولی این روش‌ها نتایج یکسانی برای همۀ مناطق نشان نمی‌دهند. مطالعات لایسی‌متری به‌‌منظور تعیین مناسب‌ترین روش در هر منطقه به کار می‌رود. لذا در این تحقیق برای تعیین مناسب‌ترین روش برآورد تبخیر و تعرق در منطقۀ مورد مطالعه، آزمایشی به‌مدت 6 ماه در سال آماری 1391ـ۱۳۹۲ با استفاده از 4 دستگاه لایسی‌متر زهکش‌دار در دانشگاه کاشان اجرا شد. همچنین انواع روش‌های تجربی برآورد تبخیر و تعرق و تشتک تبخیر بر اساس داده‌های لایسی‌متری مورد مقایسه قرار گرفتند. در نهایت، نتایج برآورد مجموع تبخیر و تعرق ماهانه با استفاده از لایسی‌متر در منطقۀ طرح در ماه‌های دی، بهمن، اسفند، فروردین، اردیبهشت و خرداد به‌ترتیب برابر 49/24، 39/38، 52/51، 87/73، 77/119 و 180 میلی‌متر به دست آمد. همچنین از میان روش‌های مورد بررسی، روش تورنت‌وایت به‌ترتیب با 2R، R، NSC، RMSE و MBE برابر 95/0، 97/0، 986/0، 29/4 و 15/1- از دقت بیشتری برخوردار بود که به‌عنوان مناسب‌ترین روش برآورد تبخیر و تعرق در منطقۀ مورد مطالعه معرفی می‌شود. پس از آن، روش‌های جنسن- هیز اصلاح‌شده، بلانی‌-کریدل، جنسن‌- هیز، هارگریوز- سامانی، تشتک تبخیر و فائو- پنمن- مانتیث در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند. در نهایت روش پنمن با 2R برابر 58/0 کمترین دقت را داشت.