ارزیابی کارایی مدل های هیدرولوژیکی IHACRES در مناطق مرطوب (مطالعه موردی حوضه ناورود، گیلان)

چکیده مقاله

رواناب سطحی یکی از دلایل اصلی در فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک، رسوبگذاری در مخازن و کاهش کیفیت آب رودخانه است. بنابراین، پیش بینی دقیق پاسخ حوضه به رویدادهای بارش، بسیار مهم است. مدل های هیدرولوژیکی، نمایش ساده شده ای از سامانه واقعی آبخیز هستند که به مطالعه درباره عملکرد حوضه در واکنش به ورودی های گوناگون و فهم بهتر فرایندهای هیدرولوژیکی کمک می کنند. با توجه به تنوع مدل های بارش- رواناب، انتخاب یک مدل مناسب برای حوضه به منظور برنامه ریزی و مدیریت منابع آب حایز اهمیت است و در این راستا، قابلیت های و محدودیت های مدل ها می تواند در انتخاب آنها اثرگذار باشد. لذا در این پژوهش، کارایی مدل IHACRES در شبیه سازی رواناب حوضه ناورود با استفاده از معیارهای ارزیابی ناش- ساتکلیف و میانگین خطای کل مدل IHACRES در شبیه سازی روزانه رواناب حوضه ناورود با استفاده از معیارهای ارزیابی ناش- ساتکلیف و میانگین خطای کل (Bias) مورد بررسی قرار گرفت. در تحقیق حاضر از آمار بارش، دما و دبی با گام زمانی روزانه و با بهره گیری از داده های موجود در ایستگاه های خلیان و خرجگیل طی سال های آبی 1390-1385 استفاده شده است. به این ترتیب که 36 ماه از مهر 1385 برای کالیبراسیون مدل و 36 ماه از مهر 1388 تا شهریور 1391 برای آزمون مدل انتخاب شد. در نهایت نتایج نشان داد که میزان نمایه ناش ساتکلیف و میانگین خطای کل در دوره واسنجی به ترتیب 0/57 و 8/53 و در مرحله آزمون 0/48 . 14/9 است. بنابراین نتایج حاصل، مدل مورد استفاده نشان داد دارای دقت قابل قبولی در شبیه سازی جریان حوضه مورد مطالعه است.