تحلیل میزان فعالیت تپه های ماسه ای بند ریگ کاشان با استفاده از شاخص لن کستر

چکیده مقاله

بند ریگ کاشان، یکی از مجموعه های پیچیده تپه های ماسه ای مهم ایران به شمار می رود. به دلیل وزش بادهای فرساینده، همواره مناطق حاشیه ای آن با مشکلإت ناشی از انتقال ماسه های روان مواجه است؛ لذا در این تحقیق، میزان فعالیت تپه های ماسه ای Google earth براساس شاخص لن کستر مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور با استفاده از عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای و نیز بازدیدهای میدانی، نقشه مرفولوژی بند ریگ کاشان تعیین شد. سپس با استفاده از آنالیز داده های بادسنجی ایستگاه های مجاور نقشه های هم بارش، هم تبخیر و تعرق پتانسیل و درصد سرعت های بیشتر از سرعت آستا نه ،Arc GIS آن و تلفیق آن ها در محیط فرسایش بادی در ارتفاع 10 متری از سطح زمین، در منطقه تهیه شد و در نهایت، نقشه میزان فعالیت تپه های ماسه ای ترسیم گردید . براساس شاخص لن کستر، سرعت آستانه فرسایش بادی برابر 12 نات در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در بیشتر مناطق بند بوده و تنها بخش کوچکی در شمال و بخشی در جنوب آن، دارای تپه های ماسه ای « فعال » ریگ کاشان، تپه های ماسه ای از نوع است. همچنین در حاشیه غربی آن، فقط نوک تپه ها فعال اند. تلفیق نقشه های مرفولوژی و فعالیت تپه های ماسه ای در « بسیار فعال » به جز قسمت کوچکی از تپه های عرضی « کاملإً فعال » منطقه مورد مطالعه نشان داد که به دلیل مدیریت مناسب تمام تپه های ماسه ای در شمال بند ریگ، تثبیت و غیرفعال شده اند. بخش های حاشیه آن هم که دارای تپه های ماسه ای فعال اند، تثبیت شده اند.