بررسی نقش اراضی مختلف در توفان‌های ماسه‌ای با استفاده از گلباد و گل‌توفان (مطالعه‌ی موردی: کاشان)

چکیده مقاله

هدف از این تحقیق، تجزیه و تحلیل مناسب داده‌های بادسنجی به منظور مطالعه‌ی رژیم بادی کاشان و نیز بررسی نقش اراضی مختلف در توفان‌های ماسه‌ای است. بدین منظور، داده‌های بادسنجی ایستگاه سینوپتیک کاشان طی یک دوره‌ی آماری 40 ساله (1966-2005) به روش‌های مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با استفاده از نرم‌افزار WRPlot، گلبادها و گل‌توفان‌های فصلی و سالانه برای اراضی مختلف (با در نظر گرفتن سرعت آستانه‌ی فرسایش بادی متفاوت برای هر یک از اراضی) ترسیم گردید. در نهایت گلباد سالانه نشان داد که جهت بادهای غالب در کاشان، شمال شرقی است و بادهای شمال و شمال غرب، در درجه‌ی دوم اهمیت قرار می‌گیرند. همچنین مشخص گردید که فراوانی بادهای آرام، 8/84% است. ترسیم گل‌توفان‌های مربوط به اراضی مختلف نشان داد که در اراضی مرتعی، بادهای شمال شرق، شمال و غرب و در اراضی زراعی بایر و تپه‌های ماسه‌ای فعال، بادهای شمال شرق و غرب بیشترین نقش را در فرسایش بادی داشته‌اند. همچنین در اراضی کشاورزی، تپه‌های ماسه‌ای تاغ کاری شده و دشت ریگ، خطر فرسایش بادی محسوس نیست. ترسیم گل‌توفان‌های فصلی در هر یک از اراضی مورد مطالعه نشان‌داد که بادهای فرساینده در بهار بیشترین میزان فراوانی را داشته و فرساینده‌ترین بادها با سرعت بیشتر از 25 متر بر ثانیه در این فصل می‌وزند.