بررسی تلفیق داده های بادسنجی با ژئومرفولوژی ارگ کاشان

چکیده مقاله

یکی از مهمترین فرایندهای طبیعی در مناطق نیمه خشک، خشک و فراخشک فرسایش بادی است که در نتیجه وزش بادهای فرساینده بوقوع می پیوندد. در مطالعات مربوط به فرسایش بادی باید سرعت باد و همچنین فراوانی و تداوم وزش باد در نظر گرفته شود. ارگ کاشان یکی از معدود مجموعه های متنوع از انواع تپه های ماسه ای در ایران به شمار می آید. به منظور بررسی رابطه بین ویژگی های باد (نسبت یک جهته، شاخص بادناکی، تداوم و فراوانی باد) با مرفولوژی ارگ و همچنینی بررسی میزان تغییرات توان انتقال ماسه در مناطق مختلف ارگ، داده ایستگاه های سینوپتیک کاشان، اردستان، جنگلبانی بادرود، گرمسار و قم اخذ و از تلفیق آنها در محیط GIS نقشه های هم توان انتقال ماسه، خطوط هم سرعت باد میانگین و باد حداکثر در ارگ کاشان ترسیم شد. از مقایسه نقشه های ترسیم شده با یکدیگر نتیجه گرفته شد که نقشه خطوط هم سرعت باد میانگین با نقشه هم توان انتقال ماسه همخوانی دارد و از شرق به غرب ارگ کاهش می یابد. بنابراین نتیجه گرفته شد که فراوانی وزش باد نسبت به سرعت آن، نقش مهمتری در انتقال ماسه ها و مرفولوژی ارگ به عهده داشته اند. همچنین مقایسه مرفولوژی ارگ و نتایج حاصل از بادسنجی در ایستگاه های مختلف نشان داد که در شکل گیری مرفولوژی ارگ، نقش وزش بادهای بهار و تابستان بیشتر می باشد. همچنین عدم هماهنگی بین نوع رژیم بادی فعلی و حضور هرم ها در میان ارگ را می توان به شرایط بادی دوره های قبلی به ویژه آخرین دوره بیشینه یخچالی مرتبط دانست.