خانه‌باغ لاجوردی کاشان در گذر زمان

چکیده مقاله

کاشان ازجمله مناطقی است که در آن، انواع و اقسام باغ‌های تاریخی وجود دارد. یکی از این انواع، خانه‌باغ‌هاست که عموماً در داخل و یا حومه شهر قرار داشته و شامل عمارت حوضخانه‌‌ای است. در دهه‌های اخیر، بسیاری از این باغ‌ها تخریب شده است؛ اما خانه‌باغ لاجوردی که اکنون عنوان فرهنگ‌سرای فیض کاشانی را دارد، یکی از بازماندگان این نوع بناهاست و علی‌رغم تغییرات در بنا و باغ‌آرایی، هنوز ساختار اصلی خود را حفظ کرده است. این بنا در اواخر قاجار، توسط علی جان حاجی‌زاده بنا و به سید محمد لاجوردی فروخته شده و طی چندین دهه، مورداستفاده خاندان لاجوردی و مهمانان و همکاران صنعتی آنان بوده است. در سال1353، اکبر لاجوردیان این بنا را به فرح دیبا پیشکش و وی آن را به شهرداری کاشان واگذار می‌کند و کماکان نیز در تملک شهرداری است. در این مقاله با توجه به بررسی‌های میدانی و مصاحبه‌های شفاهی و مطالعات اسنادی و تهیه نقشه، به موضوعاتی چون موقعیت باغ، مالکان بنا، قدمت و تحولات تاریخی آن، اجزا و عناصر کالبدی باغ، منشأ و مسیر آب باغ، درختان و طرح کاشت پرداخته و به‌عنوان جمع‌بندی، اهمیت این باغ و ضرورت ثبت آن را موردتوجه قرار داده‌ایم.