بررسی غلظت فلزات سنگین در رسوبات سطحی تالاب چغاخور

Abstract

آلودگی فلزات سنگین یکی از جدی‌ترین مسائل زیست‌محیطی در محیط¬های آبی است. تالاب چغاخور یکی از مناطق مهم بین‌المللی برای پرندگان است. به‌منظور تعیین آلودگی ناشی از فلزات در تالاب، غلظت فلزات آهن، روی، مس، منگنز و نیکل در 52 نمونه رسوب سطحی سنجش شد. شاخص¬های فاکتور آلودگی، غنی-شدگی و زمین¬انباشتگی به‌منظور برآورد میزان آلودگی رسوبات مورداستفاده قرار گرفتند. همچنین روش وزن¬دهی معکوس فاصله برای تهیه نقشه پهنه¬بندی فلزات در رسوبات استفاده گردید. نتایج نشان داد که غلظت متوسط مس، آهن، منگنز، نیکل و روی در رسوبات به ترتیب 75/15، 6076، 297، 07/30 و 87/29 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. با توجه به نتایج حاصل از فاکتور آلودگی، زمین¬انباشتگی و غنی¬شدگی، آلودگی قابل‌توجه و شدیدی از فلزات در رسوبات منطقه مشاهده نشد. بر اساس دستورالعمل کیفیت رسوبات، مشخص شد که تنها غلظت نیکل در رسوبات ممکن است اثر بیولوژیکی نامطلوب بر موجودات آبزی تالاب داشته باشد. اگرچه، نتایج حاصل از تحلیل مؤلفه‌های اصلی نیز نشان داد که تمام فلزات عمدتاً دارای منشا طبیعی هستند؛ اما الگوی مکانی غلظت فلزات در رسوبات چند لکه داغ را در تالاب نشان داد که به نظر می¬رسد فعالیت¬های کشاورزی، فاضلاب¬های روستایی، صیادی و گردشگری از دلایل اصلی افزایش غلظت فلزات در این مناطق بوده¬اند.