ارتباط تغییرات فصلی و عمق با تنوع کالدهای تک سلولی همزیست با مرجان های خلیج فارس (بررسی موردی جزیره کیش)

چکیده مقاله

قرارگیری خلیجفارس در مجاورت سرزمینهای خشک، دمای باالی هوا، نور شدید و شوری زیاد آب، شرا یط زیستی سختی را برا ی اغلب آبزیان و ازجمله مرجانهای ساکن آن به وجود آورده است. آبسنگها ی مرجانی از مهمترین و مولدترین اکوسیستمهای زی ست ی جهان محسوب میشوند که جهت رشد و بقای خود دارای رابطه همزیستی با جلبکها ی گونه زوزانتله هستند. در مواردی، کمیت و کیفیت این همزیستی میتواند تحت تأثیر عوامل و شرایط محیطی قرار گیرد تا جایی که گاهی اصل این همزیستی و در مواردی ترکیب گونه زوزانتله همزیست با یک مرجان خاص را تحت تأثیر قرار میدهد. مطالعه حاضر تالش نموده است تا ارتباط میان تغییرات فصلی و عمق آب دری ا را با ترکیب و تراکم کالد جلبک همزیست با دو گونه اصلی مرجان اطراف جزیره کیش )Acropora و Porites ،)موردبررسی قرار دهد. بدین منظور، نمونهبرداریها از ایستگاهی واقع در ناحیه شمال غربی جزیره کیش، از دو عمق اصلی پراکنش مرجان یعنی عمق کم )5 متر( و زیاد )10 متر(، در سوم اسفند 1397 و پانزدهم تیر 1398 انجام پذیرفت. همچنین از روش پی سی آر در زمان واقعی با توانایی تشخی ص همزمان ترکیب و تراکم کالدی جلبک همزیست با هر نمونه مرجانی، استفاده شد. نتایج مؤید ثابت بودن ترکیب کالدی جلبک همزیست در هر دو گونه مرجان، در هر دو عمق و در هر دو فصل نمونهبرداری بود. از سویی کالد D در تمامی نمونههای مورد آزمایش از تراکم کامالً باالتری نسبت به دو کالد دیگر )A و C )برخوردار بود و تراکم این کالد در مرجان Acropora بهطور معنیداری بیشتر از تراکم آن در Porites بود. بااینحال، تراکم کالدها و فراوانی کالد غالب منطقه )کالد D )در هر دو گونه بهطور معنیداری تحت تأث یر فصل و عمق قرار داشت. درحالیکه در تابستان باالترین تراکم زوزانتله کالد D در مرجان Acropora و در عمق 10 متر وجود داشت، در زمستان و با افزایش عمق کاهش نسبت کالد D به سایر کالدها در ا ینگونه مشاهده شد. در گونه Porites در مقابل با افزایش عمق در زمستان تراکم باالتری از کالد D نسبت با سایر کالدها مشاهده شد. در تابستان این روند به نحو معکوسی با کاهش نسبت کالد D نسبت به سایر کالدها ، طی افزایش عمق بروز یافت. درمجموع به نظر میرسد باوجود بهرهمندی هر دو مرجان از ترکیب کالدی یکسان، گونه Porites از تنوع کالدی متوازنتری نسبت به گونه Acropora که کالد D در آن کامالً غالب است، برخوردار میباشد. عاملی که به نظر میرسد قرارگیری بیشتر تراکم کالدهای آن را تحت تأثیر عوامل محیطی توجیه کند.