بررسی نقش و کارکرد «مکان » در اشعار جاهلی

چکیده مقاله

این پژوهش بدنیال آن است که نقش و کارکرد مکان را در اشعار جاهلی مورد بررسی قرار دهد. تا آنجا که می دانیم هر ادیب برای بیان احساسات، افکار و اندیشه های خویش از روشهای مختلفی استفاده می کند.این روشها با توجه به موقعیت و شرایط حاکم بر ادیب متفاوت می باشد.ضمن این که شاعر در این میان از تصاویر هنری از جمله دیداری، شنوایی، چشایی و... استفاده می نماید. تمام این تصاویر و هنرهای تجسمی در زمان یا مکان خاصی صورت می گیرد؛ بعبارت دیگر شاعر نمی تواند خارج از زمان یا مکان به طراحی و خلق آثار هنری بپردازد.یعنی شاعر نمی تواند در ناکجا آباد شعر بسرایید یا متن ادبی خلق کند.پس مکان یا حتی زمان نقش مهمی در روحیات و طرز تفکر شاعر دارد.گاهی شاعر از روی عشق و علاقه به مکانی خاص و گاهی برای نشان دادن آشنایی او به آن مکان ، شعر می سراید. در اشعار جاهلی نقش اطلال و دمن از یک طرف و محیطی که شاعر در آن بدنیا آمده، بزرگ شده و از فرهنگ وآداب آن تاثیر پذیرفته از طرف دیگر نقش بارز و حساسی در نوع اشعار و طرز تفکر شاعر دارد. همچنین طبیعت ثابت( بی جان) و متحرک(جاندار) نیز به نوبه خود نقش کلیدی در روحیات شاعر دارد.طبیعت ثابت که شامل: کوه، بیابان، دره، دشت ، نخل و ... می باشد و طبیعت متحرک که شامل: گرگ ، شیر ، شتر ، آهو ، شتر مرغ و... می باشد.