نقد جامعه شناختی سروده وصف گرگِ بحتری بر اساس دیدگاه هیپولیت تن

چکیده مقاله

نقد جامعه شناختی با مطالعه ادبیات در بافت تاریخی و اجتماعی­، همواره در پی شنیدن فریادهای هنرمند است.  با توجه به این­ که  اثر ادبی جزو صور روساختی جامعه است ضرورت دارد که ناقد علاوه بر متن، توجه خود را به آنچه در اطراف متن می­گذرد، معطوف بدارد. با استفاده از این نوع نقد می­توان مسائل پشت متن را بیان نمود و مناطق سکوت آن را به حرف واداشت تا به جهان بینی عامه مردم دست یافت. نگارندگان در جستار پیش روی بر­آنند تا با در پیش گرفتن روش نقدی- تحلیلی و براساس دیدگاه هیپولیت تن (1828-1893م) به نقد جامعه­شناختی سروده« وصف ذئب» بحتری، شاعر عصر عباسی، بپردازند. دستاورد پژوهش بیانگر آن است بحتری، با نفوذ در پوست جامعه، در سروده « وصف گرگ» که یک کل به هم پیوسته­ی یکدست است، روابط دیالکتیک جامعه­ی آن روز عباسی را به تصویر کشیده­است. وی در این سروده در بیان احساسات و عواطف خود از «معادل موضوعی» استفاده کرده  است. او هنرمندانه و کیمیاگرانه مفاهیم اجتماعی- تاریخی روزگار خود  را بیان می­دارد. این سروده دارای لایه­های توتمیستی است و گرگ خاکستری، نمادی از ترکان است که نقش اول در جامعه آن روز عباسی را ایفا می نمودند.

کلیدواژه‌ها