تحلیل معناشناختی ساختار آوایی سروده (مدح فاتک) ابوطیب متنبی

چکیده مقاله

عملکرد موسیقایی آواها در آثار هنری نظیر شعر و نثر، خالق اثر را یاری می‌رساند تا در القای معنای مورد نظرش، توفیق یابد. در حقیقت هر اندازه خدمت‌رسانی آواها با موفقیت صورت بذیرد، آن اثر از تعالی هنری بیشتری برخوردار خواهد شد. به اذعان دانشمندان غربی نظیر برجشتراسر آلمانی، هندیان و عربان در مطالعات آوایی گوی سبقت را از اندیشمندان اروپایی ربودند و بیان داشتند که آواها با توجه به متغیرهای خاصی که در شدت و نرمیآنان است، مدلول‌های معنایی خاصی را از متن به همراه تصویرسازی ذهنی از واقعیت شخصیتی شاعر فرادید مخاطب قرار می‌دهند. این تحقیق بر آن است با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی مهم‌ترین مدلول‌های آوایی- معنایی در سروده مدح فاتک اثر ابو طیب متنبّی بپردازد. با بررسی این سروده به این دریافت می‌رسیم که شاعر با بهره جستن از حروف مجهور که با نوعی شدت و فخامت در کلام همراه است و با به خدمت گرفتن واژگان حسی و همچنین واژگانی که همگی از یک حوزه معنایی هستند به طور ضمنی خواستار مجسم کردن بخشش و کرم فاتک و حب درونی خویش نسبت به ممدوح شده است. شاعر با به کارگیری حروف روان مثل « لام»، «میم»، « راء» و « نون» که جزو واضحترین حروف عربی است، در پی آنست که صفات پسندیده ممدوح خویش یعنی فاتک را به گوش مخاطب برساند.عملکرد موسیقایی آواها در آثار هنری نظیر شعر و نثر، خالق اثر را یاری می‌رساند تا در القای معنای مورد نظرش، توفیق یابد. در حقیقت هر اندازه خدمت‌رسانی آواها با موفقیت صورت بذیرد، آن اثر از تعالی هنری بیشتری برخوردار خواهد شد. به اذعان دانشمندان غربی نظیر برجشتراسر آلمانی، هندیان و عربان در مطالعات آوایی گوی سبقت را از اندیشمندان اروپایی ربودند و بیان داشتند که آواها با توجه به متغیرهای خاصی که در شدت و نرمیآنان است، مدلول‌های معنایی خاصی را از متن به همراه تصویرسازی ذهنی از واقعیت شخصیتی شاعر فرادید مخاطب قرار می‌دهند. این تحقیق بر آن است با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی مهم‌ترین مدلول‌های آوایی- معنایی در سروده مدح فاتک اثر ابو طیب متنبّی بپردازد. با بررسی این سروده به این دریافت می‌رسیم که شاعر با بهره جستن از حروف مجهور که با نوعی شدت و فخامت در کلام همراه است و با به خدمت گرفتن واژگان حسی و همچنین واژگانی که همگی از یک حوزه معنایی هستند به طور ضمنی خواستار مجسم کردن بخشش و کرم فاتک و حب درونی خویش نسبت به ممدوح شده است. شاعر با به کارگیری حروف روان مثل « لام»، «میم»، « راء» و « نون» که جزو واضحترین حروف عربی است، در پی آنست که صفات پسندیده ممدوح خویش یعنی فاتک را به گوش مخاطب برساند.