بررسی انسجامِ آواییِ «الفراق» سروده متنبی

چکیده مقاله

گفتمان شعری، ساختار زبانی کاملی است که مادة خام آن را آواهای هماهنگ و منسجم با یکدیگر تشکیل می­دهد و متنی به­وجود می آورد  که دلالت­ها و معانی آن  ناشی از حالت­های درونی شاعر است. متنبی شاعری  است که در انتخاب آواها و الفاظ منسجم، سرآمدِ شاعران عصر و دورة خویش است. نگارندگان در این پژوهش با درپیش­گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی انسجام آوایی الفراق متنبی  بررسی کرده­اند و به این سؤالات پاسخ داده­اند که متنبی در قصیدة باییه چه استراتژیهای زبانی در پیش می­گیرد تا نوعی هارمونی و توازن ذهنی و معنوی در سرتاسر سروده ایجاد نماید؟ چرا متنبی در قصید­ة الفراق از آواهای واضح، بهرة بیشتری می­گیرد ؟ هدف متنبی از بکارگیری ساخت­های نحوی مقارن در این سروده چیست؟ آنچه از این بررسی حاصل می­شود این است که متنبی با رعایت تمام قواعد زبان عربی از تمامی ظرفیت­های جملات، واژگان، حروف، اصوات و آواها در ارتقای سطح معنایی و زیبایی سرودۀ خویش بهره برده است. سهولت تلفظ و خوش­آهنگیِ صوتِ برخاسته از واژگان، متنی یکپارچه و منسجم را پدید آورده است. چینش آوایی و واژگانی درالفراق سرودة متنبی چنان ماهرانه به خدمت گرفته شده است که گواه  بر چیره­دستی او  در  زبان عربی است.