زبان کاوی چکامه طلایی سید حمیری بر اساس نقد فرمالیستی

چکیده مقاله

سیدحمیری ازجمله شاعران آیینی سراست که برای تبیین حقایق تاریخی، درعین‌حال که بر خردورزی و عقلانیت تکیه دارد، از زبان احساس نیز بهره می‌برد. او هنرمندانه، فرم را دستمایه‌ی آفرینش مفاهیم و مضامین جدید قرار می‌دهد به‌گونه‌ای‌که توجه شنونده را می‌رباید و معنای موردنظر خود را در ذهن وی تثبیت می‌نماید. سروده‌های خویش را بر «سهل ممتنع» که سازه‌ی هنری نیرومندی‌ست، بنا می‌نهد. نگارندگان در این جستار برآنند تا با مطالعه‌ی کیفی و درپیش‌گرفتن روش نقد زبانی، «چکامه طلایی» سیدحمیری را بررسی نمایند. دستاورد تحقیق بیانگر آن است که سیدحمیری بااستفاده‌از ظرفیت موسیقایی «بحر کامل»، به وحدت حال و تجربه‌ی روحی نایل می‌آید. ضرب‌آهنگ و خوش‌نوایی این چکامه حاصل پاره‌ای از تکرار‌های آوایی‌ست که نشان از گزینش آگاهانه‌ی خالق این اثر هنری دارد. وی با‌بهره‌گیری‌از تکرارهای نامرئی و واژه‌هایی که از طول موج صوتی یکسان برخوردارند، لذت صوتی و شنیداری را برای خواننده پدید می‌آورد تا به شعر خویش تنوع و زیبایی ببخشد. سیدحمیری در سطح معنایی شگفتی‌آفرین است. وی با استفاده‌از زبانی که رام دستان اوست، به‌رغم رویکرد هنرمندانه‌ی وی به هنجارگریزی و احیا و ساخت ترکیبات نو، همانند دیگر شاعران آیینی، روح معنا را به‌پای تندیس فرم، قربانی نمی‌سازد.