| Authors | سارا بنماران,جواد حسین زاده ساداتی,محمد ترکیهای اصفهانی |
|---|---|
| Journal | پژوهه باستانسنجی |
| Paper Type | Full Paper |
| Published At | date-error |
| Journal Grade | Scientific - research |
| Journal Type | Electronic |
| Journal Country | Iran, Islamic Republic Of |
| Journal Index | ISC |
Abstract
چکیده یکی از مهمترین ویژگی های عصر آهن ایران، وجود گورستان هایی بدون ارتباط با استقرارگاه است. دلیل یافت نشدن استقرارگاه در نزدیکی اغلب این گورستان ها می تواند در ارتباط با کوچ نشین بودن جوامع عصر آهن و یا وجود استقرارگاه های موقتی که تاکنون آثاری از آن ها کشف نشده است، توضیح داده شود. ویژگی مهم این گورستان ها، فراوانی زیاد سفال های تدفینی است که مشخص نیست چگونه و در کجا ساخته شده اند. سفال های گورستان های نسبتاً نزدیک شباهت زیادی به هم دارند. از زمان گیرشمن پرسش های مهمی در این خصوص مطرح بوده است: آیا سفال های با شباهت بسیار زیاد در یک کارگاه خاص تولید می شدند و سپس بین جوامع توزیع می گردیدند یا هر جامعه با توجه به اینکه هنوز استقرارگاه و کوره های تولید سفال در پیرامونش یافت نشده است، تولیدکنندة سفال خودش بوده است؟در این پژوهش، به منظور پاسخگویی به پرسش های مذکور، جمعاً ۲۲ نمونة تصادفی از سفال های عصر آهن سه محوطة قرار گرفت و داده های حاصل به PIXE گورستانی استرک جوشقان و سیلک در کاشان و صرم در قم مورد آنالیز عنصری تحلیل شدند. بر طبق خروجی ها، هیچگونه همبستگی بین سفال ها مشاهده نشد. همچنین، با وجود PCA روش آماری همپوشانی در بعضی از اکسیدهای اصلی، اما مقدار اکسید منیزیم به طور معناداری در سفال های هر سه محوطه متمایز بود.این تحقیق باستان سنجی نشان می دهد که نمونه سفال های عصر آهن گورستان های استرک جوشقان، سیلک و صرم از منابع خاک جداگانه ای ساخته شده اند ولی سفال های محوطه های مذکور از نظر فرم، شباهت زیادی با هم دارند که به احتمال زیاد، نشان دهندة وجود روابط فرهنگی، جابجایی جمعیتی و یا تقلید سبکی است، نه به دلیل تولید متمرکز در یک یا چند مکان محدود و توزیع آنها از طریق تجارت. بنابراین، نتایج پژوهش از فرضیة کوچ نشین یا نیمه یکجانشین بودن جوامع عصر آهن منطقة فرهنگی شمال مرکزی ایران پشتیبانی می کند.
tags: سفال عصر آهن I,II، استرک-جوشقان صرم،گورستانهای سیلک، آنالیز عنصری پیکسی