کارکردهای سه‌گانه دل در نظر پاسکال و ارتباط آن‌ها با سرشت انسان

نویسندگانمهناز علیرضائیان-حسن احمدی زاده
نشریهپژوهشنامه ادیان
نوع مقالهFull Paper
تاریخ انتشاربهار و تابستان ۱۳۹۸
رتبه نشریهعلمی - پژوهشی
نوع نشریهچاپی
کشور محل چاپایران

چکیده مقاله

یکی از مفاهیم کلیدی در اندیشه دینی و الهیاتیِ پاسکال، به‌‎ویژه در کتاب ارزشمند او، اندیشه‌ها، مفهوم دل است. پاسکال در این اثر، از دل برای مقاصد مختلف الهیاتی و اخلاقی بهره برده و اهمیت توجه به آن را هم‌سان اهمیت توجه به سرشت انسان و نیز توجه به شناخت خداوند دانسته است. او دل را از سه زاویه متفاوت و یا به تعبیری، با سه کارکرد متفاوتِ عقلانی، ارادی و ایمانی، مورد توجه قرار می‌دهد و تلاش می‌کند تا نشان دهد که اگر چه برخی از فلاسفه برای انسان، قوای مختلف و متمایزی چون عقل و اراده در نظر گرفته‌اند اما اساس همه قوای انسان، دل است. در این جستار، تلاش خواهیم نمود تا با توجه به تبیین‌ها و آراء نسبتاً پراکنده پاسکال در اندیشه‌ها، نخست به کارکردهای سه‌گانه دل در نظر پاسکال توجه کنیم و بیان کنیم که در نظر او، اساس همه قوای شناختی انسان در دل و اصول نخستینی است که دل، آن‌ها را بی‌واسطه درک می‌کند. سپس نشان خواهیم داد که چگونه پاسکال، سرشت انسان و هویت او را در دل و شناخت‌های پیشینی‌ای می‌داند که توسط دل صورت می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

لینک ثابت مقاله