جایگاه ضعیف تفکر انتقادی در برنامه های درسی مدارس متوسطه ( مطالعه ای با روش خبرگی و نقادی تربیتی)

Abstract

رشد و تقویت مهارتهای فکری دانشآموزان همواره یکی از اهداف مهم نظامهای آموزشی کشورهای مختلف بوده است. در این میان، نوع و شکل خاصی از تفکر و مهارتهای فکری که از آن تحت عنوان تفکر انتقادی نامبرده میشود، همواره مورد تأکید برنامههای درسی و صاحبنظران مباحث آموزشی و یادگیری بوده است. فرض بر این است که رشد تفکر انتقادی دانشآموزان در جهان سرشار از تغییر و تحول قرن بیست و یکم و انبوه دادهها و اطلاعات علمی آن، زمینههای لازم را برای ارزیابی، تجزیهوتحلیل، مقایسه، بهگزینی و برخورد عقلانی و ناقدانه فراگیران فراهم میکند.این پژوهش باهدف بررسی وضعیت و چگونگی توجه به تفکر انتقادی در میان دانش آموزان دختر یکی از دبیرستانهای استان اصفهان انجام گرفته است. در این مقاله جهت بررسی موقعیت و جمعآوری دادهها و اطلاعات از روش خبرگی و نقادی آموزشی استفادهشده که طی سه مرحله توصیف، تفسیر و ارزشیابی وضعیت تفکر انتقادی در میان دانش آموزان دختر دبیرستانی مورد ارزیابی قرارگرفته است. نتایج و یافتههای حاصل از این مطالعه بهصورت نشان میدهد که به دلایل مختلف، میزان توجه به تفکر انتقادی در قالب برنامههای درسی و فعالیتهای آموزشی و پرورشی مدرسه در حدی نازل و اندک بوده و به همین علت امکان و فرصت چندانی برای رشد مهارتهای فکری پیشرفته دانش آموزان فراهم نمیگردد.