زیبایی شناسی طرح ونقش در فرش منطقه جوزان

چکیده مقاله

دراستان همدان، فرش منطقه جوزان ازسابقه مشهوری بهره مند است که ازعلل اصلی آن نقشه های جوزان است که دارای طرح های منحصر به فرد آن بوده است. متاسفانه فرش شهرستان ملایر با وجودشهرت قالی جوزان از حیث بررسی مجموعه عناصر و عوامل تعیین کننده ی زیبایی شناسی طرح ونقش کمتر مورد پژوهش قرار گرفته است.در این نوشتار به این مورد توجه شده وبااستفاده از روش تحقیق میدانی و کتابخانه ای، به مطالعه ی موردی زیبایی شناسی نمونه هایی از نقشه قالیهای جوزان، شامل نقشه کوزه ای، گلدانی و تاجدار پرداخته شده است. همچنین رنگ آمیزی نقشه جوزان که باویژگیهای جغرافیایی منطقه سازگار بوده ویکی از مهمترین بخش های اصلی نقشه جوزان حاشیه خاص آن که از سه قسمت: حاشیه بزرگ، حاشیه کوچک و طره، تشکیل شده، مورد توجه قرارگرفته است. از نتایج این پژوهش برمی آید که اولا ملاک شناخت این نوع نقشه،حاشیه آن و دارا بودن نقاطی در اطراف کلاف هندسی حاشیه ها بوده، ثانیا از منظر زیبایی شناسی، نظم وتعادل، همچنین تناسبات زیبایی شناسانه منجر به هماهنگی تزئینات حاشیه با زمینه فرش شده وبه طور کلی به وجود آمدن سه طرح: تاجدار، کوزه ای و گلدانی بارعایت اصول ومبانی زیبایی شناسی طرح صورت گرفته است.