بررسی نقوش و نمادهای کاشی کاری دورۀ قاجار دردو مسجد مدرسه: آقابزرگ و سلطانیه )امام خمینی( کاشان

چکیده مقاله

چکیده: از عوامل مؤثر در شکوه و زیبایی معماری ایران به ویژه در دوران اسلامی به تزیین و آرایش بناها میتوان اشاره کرد. در این میان، مسجدـ مدرسه آقا بزرگ و مسجدـ مدرسه امام خمینی از شاهکارهای معماری دوره قاجار در شهر کاشان، از لحاظ تزیینات و به خصوص نقوش کاشیکاری حائز اهمیت هستند. بررسی و مطالعه در نقوش کاشیکاری این دو بنا می تواند باعث بازشناسی هویت فرهنگی این دو بنا شود. با توجه به خلاء نسبی علمی ـ تحقیقاتی در رابطه با معماری مدارس تاریخی کشورمان بخصوص در بحث تزیینات، پژوهش حاضر بر آن بوده است تا با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی و انجام تحقیقات کتابخانه ای در عرصه آرایه های معماری این دو بنا و تحقیقات میدانی به ارزیابی و تحلیل نقوش ونمادهای این دو بنای شاخص معماری دوره قاجار در کاشان بپردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که بیشتر تزیینات به کار رفته درکاشیکاری مسجدـ مدرسه آقا بزرگ و مسجدـ مدرسه امام خمینی تحت تأثیر هنرهای تزئینی غرب و فضای فرنگی مآبی به صورت طبیعت گرا، غیر انتزاعی و تقلیدی می باشند، نقوشی همچون گل و گلدان، گل و مرغ، و استفاده از گل و برگهای طبیعی مانند گل زنبق و گلفرنگ ونقوش پرندگان به چشم می خورد .