نماد شناسی نقش پرنده در قال یهای ایران و هند

چکیده مقاله

نقوش ب هکار رفته درقال یهای ایران و هند، سرشار از مفاهیم و معانی نمادینی است که در بستر زمان، از اساطیر، فرهن گها و اعتقادات مردمان دو کشور نشأت گرفته است. پرنده چه ب هصورت نق شمایه عام و چه به شکل خاص، در بسیاری از فر شها حضور دارد و نمادی از رهایی و آزادی است که انعکاس آن در طرح فرش که اغلب گلزار و بوستانی زیبا را در مقابل دیده مخاطب م ینشاند، آیتی الهی و تمثیلی از بهشت است. با نگاهی گذرا به آثار تاریخی، ادبی و هنری درم ییابیم که مفهوم نقش پرنده در زندگی فکری و اجتماعی بشر از نقش و جایگاه مهمی برخوردار بوده است. از آ نجا ک ه نق شها و نگارهای گذشته پیوندی عمیق با اعتقادات اساطیری و نمادهای باستانی بسیار دور دارند. مسئله این پژوهش چیستی مفاهیم نمادین در فر شهای ایران وهند است و هدف آن، آگاهی ا ز مفاهیم نمادین پرنده و چگونگی حضور این نق شمایه در فر شهای دو کشور است. ای نکه نقوش پرنده موجود در فر شهای ایران و هند چگون هاند و مفهوم نمادین آ نها چیست؟ سوالاتی است که در پژوهش حاضر به آن پاس خ گفته م یشود. این پژوهش به روش کتابخان های انجام شده و نتیجه آن به صورت توصیفی و تحلیلی ارائه شده است. یافت ههای این مقاله نشان م یدهد که نقوش پرند های که در فر شهای این دو کشور آورده شده برآمده از اساطیر، اعتقادات و مفاهیم گسترد های است که کمابیش در هر دو کشور ب هصورت مشترک با اندک تغییراتی رسم شده است و مبیّن هنر و فرهنگ آ نهاست. بهزاد نیک اندیش * شبنم عسکری ** امیرحسین چیت سازیان *** 97 / 8 / تاریخ دریافت: 30 97 / 12 / تاریخ پذیرش: 12 نماد شناسی نقش پرنده در قال یهای ایران و هند