تحلیل شخصیت مسعود غزنوی در تاریخ بیهقی بر اساس نظریه شخصیت آدلر

چکیده مقاله

نقد روانکاوانه آثار هنری و تحلیل متون ادبی از منظر روانشناسی،رویکرد تازه¬ای است که از میان رویکردهای گوناگون نقد و بررسی آثار ادبی سربرآورده و تاریخ بیهقی با داشتن ویژگیهای مناسب جهت چنین نقد روانکاوانه¬ای برای این تحقیق انتخاب گردیده است. تاریخ بیهقی اثری تاریخی ادبی است که از منابع مهم تاریخ غزنویان به شمار می¬آید که به دلیل دقت و صداقت بیهقی در توصیف شخصیتهای دربار غزنوی قابل اعتماد است.درمیان شخصیتهای تاریخ بیهقی، مسعود غزنوی شخصیتی پراهمیت است که بیشترین وقایع این اثر را رقم می¬زند.در این تحقیق علت روانشناختی رفتارها و اقدامات او در احساس کهتری و شخصیت سلطه¬گر وی فرض شده است.همسانی ویژگی¬های افراد دارای تیپ سلطه-گر همچون بی¬توجهی به دیگران،مال اندوزی،تجمل¬گرایی، باده نوشی و خوش گذرانی با صفتها و حالتهای روانی مسعود غزنوی فرض تحقیق را به اثبات می¬رساند. بدین جهت در این تحقیق ابتدا به ذکر برخی مفاهیم نظریة شخصیت آلفـرد آدلر که بر اصل اجتماعی بودن انسان و انگیزه¬ی تلاش برای برتری و رفع احساس حقارت تکیه دارد،پرداخته ایم و سپس با روش تحلیلی تطبیقی و با استناد بر متن تاریخ بیهقی،احساس کهتری و شخصیت سلطان مسعود غزنوی را بررسی کرده ایم. لازم به ذکر است این بررسی تنها براساس مولفه¬های نظریه شخصیت آدلر انجام شده است و مسلما می¬توان با تکیه بر دیگر نظریه¬های شخصیت نیز به بررسی اعمال و رفتار اشخاص پرداخت.