تحلیل مکانی و قابلیت‌سنجی پهنه‌های مستعد توسعة گردشگری در شهرستان فسا

Abstract

گردشگری رابطة تنگاتنگی با توان‌های محیطی دارد؛ بنابراین قابلیت‌سنجی پهنه‌های مستعد گردشگری موجب شناخت ظرفیت‌ها، اصلاح برنامه‌های توسعه‌ای، حفظ محیط ‌زیست و توسعة پایدار می‌شود. هدف این پژوهش، ارزیابی توان توسعة گردشگری و پهنه‌بندی آن در شهرستان فسا با تحلیل فضایی - مکانی جاذبه‌های گردشگری است. این فرایند در قالب مراحل تحلیل فضایی گردشگری تاریخی، فرهنگی، مذهبی، علمی، روستایی و طبیعی برمبنای تراکم‌سنجی منابع و جاذبه‌ها، پهنه‌بندی گردشگری ورزش‌های کوهستانی و کشاورزی انجام شد. در این زمینه نخست با شناسایی انواع جاذبه‌ها، تعیین موقعیت مکانی، طبقه‌بندی و تراکم‌سنجی آنها در واحد سطح و سپس تفکیک نواحی با تراکم حداکثری، پهنه‌های مستعد گردشگری با محوریت جاذبه ارائه شد. برای پهنه‌بندی گردشگری ورزشی، عامل ناهمواری در قالب مؤلفه‌های شیب بیش از 25درصد و ارتفاعات بیش از 1700 متر ملاک قرار گرفت. پهنه‌بندی گردشگری کشاورزی براساس مناطق دارای سبزینگی مستخرج از شاخص پوشش گیاهی تفاضلی نرمال‌شده (NDVI) با مقادیر بیش از 05/0 انجام شد. نتایج نشان داد وسعتی برابر با 69/2606 کیلومترمربع (11/62درصد) از کل شهرستان فسا برای انواع گردشگری مستعد است که در این میان پهنه‌های گردشگری ورزشی، طبیعی، ورزشی - طبیعی، تاریخی - فرهنگی - روستایی و تاریخی - فرهنگی - روستایی - طبیعی به ترتیب با مساحت 95/1479، 05/267، 82/225، 89/132 و 35/129 کیلومترمربع (26/35، 36/6، 38/5، 17/3 و 08/3درصد)، بیشترین گستردگی را دارند. درمجموع نتایج پژوهش حاضر، نمایش گرافیکی مکانی از شهرستان فسا در قالب پهنه‌های مستعد انواع مصادیق گردشگری است که از یک سو راهنمایی جامع برای گردشگران و تورگردانان و از سوی دیگر سندی علمی برای مدیران و برنامه‌ریزان به‌منظور تصمیم‌گیری‌ها و اجرای سیاست‌های توسعه‌ای به شمار می‌آید.