Sassanian pottery of Tesmijan Kashan: Astudy of surface material

چکیده مقاله

محوطه‌ی تاریخی طسمی‌جان با وسعت 300 هکتار در شمال‌شرق شهرستان کاشان قرار دارد. محوطه‌ی مذکور بر اساس داده‌های باستان‌شناسی آن، در دوره‌های عصر آهن، اشکانی، ساسانی و اوایل اسلامی مورد استفاده بوده است. بنابر آثار و بقایای سطحی، اوج استقرار در طسمی‌جان در دوره ساسانی بوده که محوطه‌ای با این ابعاد احتمالاً بیانگر یک شهر بزرگ ساسانی است. این محدوده یکی از معدود محوطه‌های دوره ساسانی در شهرستان کاشان است که در ادامه‌ی دوره اشکانی خود گسترش یافته و با توجه به وسعت و کیفیت داده‌ها می‌تواند در شناخت هرچه بهتر دوره ساسانی در بخش مرکزی ایران کمک شایانی نماید. در پژوهش حاضر سفال‌ها از طریق بررسی سیستماتیک و شبکه‌بندی محوطه‌ی طسمی‌جان مورد نمونه‌برداری قرارگرفته؛ تا مشخص گردد گونه‌شناسی و فرم‌های سفال ساسانی محوطه‌ی مذکور در چه وضعیتی قرار دارد و مقایسه تطبیقی فرم‌های مزبور با سایر محوطه‌های ساسانی چگونه است؟ و آیا فرم‌های بومی و محلی سفال نیز در این محوطه رواج داشته است؟ با توجه به مطالعات صورت گرفته، طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و مقایسه تطبیقی مشخص شد سفال‌های ساسانی محوطه طسمی‌جان شامل انواع خمره‌، تغار، کاسه‌، سبو، ظروف مسطح، درپوش، پیاله و ظروف لوله‌دار؛ با محوطه‌های مختلف ساسانی به‌ویژه محوطه‌های غرب ایران قابل مقایسه است و برخی فرم‌های محلی نیز قابل شناسایی و معرفی است. روش مطالعه در پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی است.