نشانه‌شناسی لایه‌ای زمان در نمایشنامه «العصفور الأحدب» اثر محمد الماغوط

چکیده مقاله

نشانه‌شناسی لایه‌ای با زیرساخت رمزگان، زبان، گفتار و بافت در پی تحلیلی دقیق از متن است. در چارچوب این نظریه با خوانش گفتاری نشانه‌ها در قالب رمزگان، لایه‌های متنی ایجاد می‌گردند و هر نشانه در تعامل گفتمانی به متن تبدیل می‌شود. هدف از انجام پژوهش حاضر آن است که بر أساس روش تحلیل نشانه­شناسی به خوانش لایه‌ای زمان در  نمایشنامه «العصفور الأحدب» پرداخته‌ شود و ضمن تبیین مهم‌ترین نشانه‌های زمانی، نحوه سازمان­دهی آنها و ارتباطشان با دیگر سطوح نشانه­ای از قبیل صحنه، شخصیت، کشمکش و مکان  مورد واکاوی قرار گیرد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد میان عنصر زمان با لایه‌های دیگر ارتباطی متقابل وجود دارد. این عنصر گاهی به صورت صریح و در محور هم‌نشینی و گاهی  به شکل ضمنی و در محور جانشینی سبب پیشبرد سطوحی همچون دکور، نور، صدا و ...  می‌شود. از سوی دیگر آن سطوح هم در ساماندهی وگزینش مؤلفه‌های زمانی تأثیر بسزایی دارند. زمان چرخه‌ای نسبت به دیگر انواع زمان کارکرد گستره‌تری دارد. همچنین با تکیه بر یافته¬های تحقیق و با توجه به تحلیل نظام دلالی متن، ریشه این امر را باید در بحران‌های ساسی، اقتصادی جوامع عربی جستجو نمود.