نقد سبک شناسانه بکائیه إلی شمس حزیران عبدالوهاب البیاتی

چکیده مقاله

 سرودۀ «بکائیّه إلی شمس حزیران» از جمله سروده‌های انتقادی وکوبندۀ عبدالوهاب البیاتی شاعر نامدار معاصر عربی(1926-1999) است که با زبانی ساده و درعین حال مبهم، به بازنمایی اوضاع سیاسی- اجتماعیِ کشورهای عربی و آسیب‌شناسیِ علل شکست ژوئن 1967 اختصاص یافته است. بیاتی خود را جدا از تعهد به جامعه و مردم آن نمی‌داند و در پرتو آن، پرداختن به جامعه از اصلی‌ترین دغدغه‌های شعری اوست. پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی سبکی سرودۀ یاد شده بپردازد و می‌کوشد از رهگذر کاوش در سه سطح زبانی، ادبی و فکریِ اثر به ارزیابی و نقد سبک‌شناسانۀ آن اقدام نماید. از جمله جلوه‌های سبکی این متن، شکستن قالب‌های سنتی شعر، توجه به زمان ماضی، نماد پردازی و بینامتنی است. دیگر آن‌که شاعر برای بیان اندیشة مورد نظر به شکل مناسبی از ابزار زبانی بهره گرفته، به گونه‌ای که می‌توان تناسب دو سطح فکری و زبانی را به بهترین وجه شاهد بود. سطح فکری سروده نیز حکایت از آن دارد که گرچه بیاتی، ترسیم آشکاری از خواسته‌ها و آرزوهایش ارائه نمی‌دهد، با این‌همه در لایۀ پنهان و کم‌رنگ متن، دعوتِ عرب‌ها به همدلی و خیزش سیاسی را در دستور کار دارد.