تحلیل محتوایی وساختاری نفرین های نهج البلاغه

چکیده مقاله

 نفرین گونه‌ای از سخن و نوعی واکنش گفتاری است که بنا به دلایلی از سوی شخصی نسبت به شخص یا اشخاص دیگر ایراد می‌گردد. این شکل از سخن در بسیاری از متون ادبی و دینی جایگاهی ویژه به خود اختصاص داده است. نهج البلاغه از جمله متونی است که حضرت علی (ع)، در مواردی از این گونه ادبیات استفاده نموده است. امیر بیان به پیروی از کلام خداوند متعال و تحت تأثیر نزاهت قرآنی، در ایراد این گونه از کلام، جانب عفت را نگه داشته و حتی در برابر دشمنان و هنجارشکنان، با سبک خاص خود، آبروی کسی را نریخته و پرده‌دری نکرده است؛ از آن‌روی که حضرت قصد بیدار سازی و تربیت مردم را داشته وچون الگوی عملی دیگران بوده، در مرتبة عمل نیز خود به اصول و اخلاق اسلامی پایبند بوده است. نفرین‌های حضرت علی (ع) به سبب  بهره نبردن از الفاظ سخیف و کوچه‌بازاری، رعایت مسأله فصاحت و بلاغت، توجه به واکه‌های القاگر و... از نظر مضمون و ساختار اهمیت ویژه‌ای دارد. در پرتو این مسأله، پژوهش حاضر بر آن است تا با نگاهی موشکافانه با شیوة تحلیلی- توصیفی، ضمن ارائه ساختارهای نفرین‌های موجود در نهج البلاغه، آنها را در دو بعد فردی و جمعی از لحاظ مضمون و ساختار مورد نقد و ارزیابی قرار دهد و زیبایی­های آنها را فرادید مخاطب قرار دهد.