بررسی رویکرد جنسیتی بر مبنای مضمون خیانت و بی وفایی

Abstract

نقش اجتماع و عوامل سیاسی در تفاوت زبان بشر امری انکارناپذیر است و چنین مسئله‌ای به همراه مسائل زیستی، جبرها و تحمیل‌های متعدد سبب تفاوت زبان مردانه و زنانه می‌شود. این تفاوت در کنار مضمون خیانت در اشعار شاعران نمونه‌های قابل توجهی را به وجود آورده است. در این پژوهش کوشش شده است با توجه به مؤلفه خیانت و با تکیه بر آرای لیکاف، زبان چهار شاعر معاصر (فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی، شهریار، رهی معیری) معرفی و در نهایت با یکدیگر مقایسه شود. چنین رویکردی موجب شناخت نگاه‌های متفاوت به زن یا مرد و به‌طور کلی تلقی این شاعران از روابط بین عاشق و معشوق زمینی با محوریت خیانت می‌شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که حضور رنگ‌واژه‌ها، سوگندواژه‌ها و موارد دیگر در زبان فرخزاد و بهبهانی بسیار بارز و آشکار است، در مقایسه با آن شهریار و معیری با توجه به کاربرد زبان مردانه نسبت به این مسائل بی‌توجه هستند. نوع نگاه جنسیتی و توجه به مسائل فمینیستی نیز در اشعار فرخزاد و بهبهانی بارزتر است و آنها در کنار بازگو کردن مسائل مربوط به خیانت‌ورزی می‌کوشند دید مخاطب را نسبت به جنس زن تغییر دهند، اما در قیاس با آن دو در اشعار شهریار مسئلۀ خیانت و بی‌وفایی به‌ندرت سبب تفاوت و آشکارسازی جنسیت و یا دید برتری‌جویانه مرد نسبت به زن می‌شود. در مقابل در اشعار رهی معیری تفاوت جنسیتی دیده می‌شود.