برگزاری جلسه دفاعیه پایان نامه دکتری رشته‌ی علوم قرآن و حدیث با عنوان " بررسی مقایسه ای و تحلیلی دیدگاه های آیت الله معرفت در مباحث نسخ و اعجاز و مصادر تفسیری با دیدگاه های زرکشی و سیوطی و زرقانی"

جلسه دفاعیه رساله دکتری خانم الهام جمشیدی با عنوان " بررسی مقایسه ای و تحلیلی دیدگاه های آیت الله معرفت در مباحث نسخ  و اعجاز و مصادر تفسیری با دیدگاه های زرکشی و سیوطی و زرقانی روز 26 مهرماه 1400 در دانشگاه کاشان برگزار و دانشجو موفق به کسب نمره عالی از این پژوهش خود گردید. این رساله که با راهنمایی دکتر حسین ستار و مشاوره دکتر محسن قاسمپور به سامان رسیده بود به همت دکتر دهقان منگابادی؛دکتر حمید فهیمی تبار و دکتر حسن صانعی پور داوری و ارزیابی گردید.

در قسمتی از نتایج این رساله چنین آمده است که"موضوع این پژوهش به عنوان یک تحقیق توسعه ای بر پایه ی روش شناسی سه موضوع نسخ ، اعجاز ، مصادر تفسیری محمدهادی معرفت، بدرالدین زرکشی ، جلال الدین سیوطی ، عبدالعظیم زرقانی بنا نهاده شد. از آن جا که هدف، استخراج و تبیین دیدگاه و رویکرد مرحوم معرفت در تحلیل این سه موضوع بود، نوع تحلیل مرحوم معرفت از آیات و روایات مربوطه ، مورد بررسی قرار گرفت و به منظور تبیین بهتر با شیوه‌ و روش های این چهار محقق مقایسه شد. از مجموع آنچه در این پژوهش مطرح شد، نتایج زیر به دست آمد:

1. هر یک از الگوهای روش شناختی مورد نظر این گفتار ، روش های متعددی چون نقلی و تاریخی ، عقلی و استدلالی ، توصیفی ، تحلیلی و انتقادی در موضوعات نسخ ، اعجاز ، مصادر تفسیری به کار گرفته اند. زرکشی روش نقلی ، تحلیلی( با ارائه آراء مختلف در نهایت نظر خودش را که حاصل جمع آراء یا تأیید یا مخالفت بیان می کند) و زرقانی تحلیلی ، انتقادی را ترجیح داده است. در مجموع مرحوم معرفت با نگرش و مبانی متفاوت و از حیث روش شناسی از روش های کارآمدِ عصری، نسبـتاً جامع و مختلف ، مانند توجه به منابع فریقین، نقلی ، استدلالی، تحلیلی ، بهره جسته و در مقابل سیوطی روش نقل و اقتباس، روش زرکشی با ارائه آراء مختلف و ادله ای در تأیید یا رد به تبیین هر مسئله می‌پردازد. روش سیوطی جز در مواردی که به رد یا پذیرش دیدگاهی منجر شده است نقل اقوال دیگران بوده است. روش زرقانی با هدف شناخت بهتر هر مسئله و در جهت پاسخ گویی به شبهات مطرح شده به توصیف آن مسئله ، منشأ پیدایش جریان های فکری ، نقل و نقد آراء آن ها پرداخته است. از این رو در ارزیابی روش های صورت گرفته از عالمان مذکور در سه مبحث یاد شده ، فرضیه های ورود به بحث اثبات شده است.

2. رویکردهای «حفظ تراث» ، «نوآورانه» ،« شبهه ‌شناسانه و پاسخ‌گویانه» و «وحدت‌گرایی» ، در مطالعات و آرای قرآنی آیت‌الله معرفت(ره) ،کاشف از نظام فکری کل نگر ، سنتی- نوگرا و عقیده‌ای وحدتی است. بدین‌معنا که آگاهی از نحوه‌ی پردازش نظریات او ما را به نظام فکری وی نزدیک ساخته و اطلاعاتی مربوط به نحوه‌ی شکل‌گیری و بسط تاریخی دیدگاه‌های وی در اختیارمان قرار می‌دهد. از این رو از چگونگی و چرایی هر یک از مسائل قرآنی به ویژه نسخ و اعجاز و مصادر تفسیری، که شاهدی بر فضای شکل‌گیری رویکردهای پژوهشی وی محسوب می‌شود، متوجه می‌شویم که این محقق با تکیه بر محیط علمی(فقهی- اصولی- کلامی) ، منابع قرآنی ، تاریخی ، روایی فریقین از زوایای گوناگون به تبیین صحیح و گاهاً نوآوری رسیده‌ است. نگرش ، مهارت، منابع، اهداف مرحوم معرفت از بسترهایی است که زمینه طرح این گونه مباحث را فراهم نموده است؛ چراکه در فرآیند و برآیند نظریات قرآن‌پژوهی ایشان، از یک سو از مجموع این عوامل تأثیر پذیرفته است و از سوی دیگر تألیفات وی در راستای احیای میراث دینی، با شیوه‌ای نو و پاسخ به شبهات مطرح قرآن و شیعه در زمینه های قرآنی، تأثیر گذار بوده است.

3. دیدگاه مرحوم معرفت متأثر از استاد  آیت الله خوئی علاوه بر توجه به نصوص قرآنی و روایات معتبر به نقد دیدگاه ها همراه با تحلیل های فقهی و اصولی و کلامی شکل گرفته است."