Investigating the strategies used in translating the taboos of Mokhtarnameh serial

Abstract

در همه زبان‌های دنیا واژگان و تعابیر دال بر مفهوم ناخوشایند و غیر مودبانه وجود دارد که به اصطلاح به آنها «تابوهای زبانی» یا «دشواژه‌ها» گفته می‌شود که عموماً از کاربست آشکار و مستقیم آن خودداری می‌شود. بررسی سریال مختارنامه نشانگر کاربرد تعداد قابل توجهی از این تابوها است؛ در پرتو این مسأله آنچه برای نویسندگان این مقاله مهم بوده این است که در گام نخست به شناسایی و استخراج تعابیر مورد نظر در سریال یادشده بپردازند و در گام بعدی، با رویکرد کیفی و روش توصیفی- تحلیلی از شگردهای به کارگرفته شده در ترجمه این دست تعابیر به زبان عربی پرده بردارد و با نقد و بررسی برابر نهاده های تابوهای فارسی در دوبله عربی سریال، به ارزیابی نقاط قوت و ضعف ترجمه بپردازد و نتیجه آن را فرادید مخاطب قرار دهد. نتیجه نشانگر این است که ترجمه تابوهای به کار رفته در سریال مورد مطالعه، با مهم‌ترین استراتژی‌های زبانی در ساخت حسن تعبیر از جمله استلزام معنایی، گسترش معنایی، مجاز، حذف، کم‌گفت، مضاعف‌سازی، تضاد یا تناقض و ترجمه تحت اللفظی یا معنایی، قابل تعریف، قالب‌بندی و بازشناسایی هستند. نتیجه دیگر اینکه به تحقیق می‌توان گفت: بهره‌گیری از شیوۀ کم گفت و تضاد به ترتیب، پربسامدترین و کم‌بسامدترین استراتژی در ترجمه سریال مورد مطالعه بوده است.