نقد ترجمه محمد الفراتی از غزل شماره ۲۴۰ حافظ

چکیده مقاله

ترجمه که یکی از کانال‌های مهم ارتباط میان ملتها به شمار می‌آید، در واقع تبدیل متنی از زبانی به زبان دیگر است. گفتنی است دو ملت ایران و عرب از دیرباز تأثیر و تأثّر خود را بر پایۀ این پل ارتباطی بر فکر، فرهنگ و زبانِ یکدیگر آشکار کرده‌اند. با توجه به اشتراکات ادبی که بین زبان فارسی و عربی وجود دارد، شاعران فارسی زبان همواره مورد توجه ادیبان عرب قرار گرفته‌اند. از جملۀ آنها محمد الفراتی(1880-1978م) شاعر معاصر سوری است که اقدام به ترجمۀ بعضی از غزلیات حافظ به زبان شعر نموده است. با توجه به اینکه هیچ پیامی بدون تغییرهای اجتناب‌ناپذیر، از صافی ترجمه عبور نمی‌کند و با وجود آشنایی وی با زبان فارسی گاه در دریافت پیام خواجه که به زبان عرفانی و یا ایهام‌وار بوده، به خطا رفته و ناموفق بوده است؛ ولی از طرفی در ساختار برونه(موسیقی بیرونی) و درونۀ غزل(خلق صنایع ادبی)به زیبایی عمل نموده است. در این جستار، دریافت معنایی و جمالشناسیک در ترجمۀ محمد الفراتی از دو غزل حافظ به روش توصیفی- تحلیلی مورد نقد قرارگرفته که به دنبال آن برای خواننده روشن می‌شود که ترجمۀ وی گاهی با وجود کاستی‌هایی که ناشی از عدم دریافت مقصودِ حافظ بوده، بسیار زیباست و تلاش نموده در صورت زبانی و معنایی زبان مقصد این نقص را جبران کند.