The book "Aliyat al-Tawil al-Sima'i" (tools for interpreting semiotics)

چکیده مقاله

دانش نشانه­شناسی یکی از شاخه­های نقد ادبی جدید در قرن بیستم است که به بررسی نشانه­ها و روابط میان آنها در متون ادبی و کارکردشان در انتقال پیام میان صاحب اثر و خواننده می­پردازد. کتاب «آلیات التأویل السّیمیائی» نوشته موسی ربابعة نیز از جمله آثاری است که می­کوشد تا از رهگذر برخی ابزارهای نشانه­شناسی و با عبور از روساخت متن نمونه­ هایی از ادب معاصر عربی به لایه­های زیرین و ژرف ساخت متن دست یابد. در پرتو اهمیت مسأله، مقاله حاضر می­کوشد به روش توصیفی - تحلیلی و با رویکرد نقد محتوا، ضمن بررسی و بیان برخی از نقاط قوت این کتاب، نقاط ضعف و کاستی­های اثر مورد نظر را تبیین نماید. نتایج بررسی حاکی از این است که این اثر در سه فصل اول در مبحث استعاره و رمز به­مثابه دو ابزار نشانه­شناسی تا حدود زیادی موفق عمل نموده است و با انتخاب نمونه­های شعری مناسب، تحلیل­های خوبی ارائه داده است. امّا عدم هماهنگی عنوان کتاب با محتوا و نپرداختن مستقیم به همه شگردهای نشانه­شناسی از جمله پارادوکس، نقاب، حس­آمیزی، هنجار­گریزی، اسطوره،عدم رعایت توازن میان فصل­ها و اشاره گذرا به­ مقوله نقد نشانه­ شناسی در رمان از مهم­ترین کاستی­های این کتاب است.