مطالعه تطبیقی تشابهات سفالینه های متاخر دوره پیش از اسلام واوایل دوره اسلامی

پس از فروپاشی حکومت ساسانیان و ظهور اسلام در ایران، فقر هنری اعراب سبب شد تا هنرمندان مسلمان شاکله هنر اسلامی را بر پایه سنت های هنری ایران باستان بنانهند. ازاین رو هنر سفالگری ایران در اوایل دوره اسلامی، راه دوره های تاریخی اشکانیان و ساسانیان را پیمود. آثار سفالین به یادگارمانده از اوایل دوره اسلامی، گواه این مطلب است که پیشینه هنر سفالگری دوره های تاریخی پیش از اسلام ایران، تاثیر بسیاری بر آنها داشته است. بدینسبب تعداد زیادی از آثار سفالین اوایل دوره اسلامی ایران، از بسیاری جهات شبیه دوره های هنری پیش از اسلام بود که این تشابهات در فاصله میان این دو دوره، سوء تفاهم هایی را در شناخت زمان این آثار پدیدمی آورد و موجب می شد بسیاری از آثار اواخر دوره ساسانی به اوایل دوره اسلامی و بالعکس منسوب گردد. ازین رو تلاش نگارندگان در پژوهش حاضر برآن است تا به روشن شدن این سوءتفاهم ها و منشاء تشابهات و الهامات در سفالینه های اوایل دوره اسلامی ایران بپردازند. چراکه، طی نخستین سده های اسلامی سبک ها و سنن هنری ایران کهن، به ایران نوین و اسلامی واردشد و ساخت سفالینه ها مطابق با سنت های هنری گذشته تداوم یافت. بنابراین ضروری است تا تشابهات سبک ها شناخته و سهم سفالگری ایران در موفقیت سفالگران مسلمان بررسی شود. روش تحقیق به کارگرفته در این مقاله، اسنادی- تاریخی با استناد به منابع کتابخانه ای همراه با رویکردی تحلیلی-توصیفی است. دستاورد بررسی های انجام شده این چنین بود که شیوه های نقش پردازی هنر سفالگری ایران در اوایل دوره اسلامی، همان شیوه های دوره های پیش از اسلام است که به مرور با تکنیک های لعاب کاری ترکیب شده و پیشرفت شایانی هم کرده است.