پیش بینی عقب زدگی حاصل از انفجار معادن روباز به روش بهینه سازی ازدحام ذرات

چکیده مقاله

عقب­زدگی یکی از چالش برانگیزترین مشکلات عملیات انفجار معادن روباز است. بروز این پدیده علاوه بر مشکلات ایمنی، سبب تحمیل هزینه­­های اضافیِ پایدارسازی بر پروسه‌ی معدن­کاری و به­طور غیر­مستقیم موجب افزایش هزینه­های خردایش می‌شود. بررسی ویژگی­های ساختمانی و زمین­شناسی توده­سنگ، مشخصات خرج، هندسه­ی پله و نحوه­ی اجرای توالی دور­های انفجار از مهم­ترین عوامل در بهبود نتایج انفجار هستند. متخصصین انفجار با در نظر گرفتن عوامل فوق و ارزیابی اقتصادی پروژه اقدام به مهار کامل عقب­زدگی و یا بهبود و تعدیل آن می­نمایند. در این مقاله با استفاده از روش بهینه­سازی ازدحام ذرات ( (Particle swarm optimization با پارامترهای ورودی شامل بارسنگ، فاصله‌داری، گل‌گذاری و خرج ویژه، پارامتر خروجی (عقب­زدگی) پیش­بینی شده است. روش بهینه­سازی ازدحام ذرات به دو صورت  معادلات خطی و غیرخطی درجه دوم انجام شده و ضرایب محاسبه شده با روش مذکور  با نتایج رگرسیون خطی و غیر خطی مقایسه شده است. نتایج حاصله از این مقایسه  نشان می­دهد مدل درجه دو ازدحام ذرات با ضریب همبستگی 97/0 برای پیش­بینی عقب­زدگی در مقایسه با روش­های بکار گرفته شده در این مطالعه از عملکرد بهتری برخوردار است.