بررسی اشکال انحلال سطحی و میزان توسعه آب زیرزمینی در ساختگاه قطعه ۴ تونل قمرود

چکیده مقاله

قطعه 4 تونل قمرود در زون سنندج سیرجان قرار گرفته است در این محدوده به دلیل وجود گسل‌های قابل‌توجه، نواحی خرد‌شده و همچنین گسترش قابل‌توجه حوزه‌ی آبریز جریانات فرعی و اصلی در سطح زمین، تونل به شدت با خطر هجوم آب زیرزمینی روبرو بوده است از سوی دیگر به دلیل برخی محدودیت ها نظیر روباره زیاد بالای تونل(در برخی نقاط تا حدود 600 متر) و عدم امکان حفاری گمانه های اکتشافی تا تراز تونل، امکان تشخیص و تعیین چگونگی جریان آب زیرزمینی در محدوده تونل به سختی امکان پذیر است. شرایط زمین‏شناسی و هیدروژئولوژی منطقه، مشخصات دستگاه TBM و هماهنگی قسمت‎های مختلف دستگاه به هنگام اجرای عملیات از جمله عوامل موثر بر پیشروی تونل هستند در قطعه 4 تونل قمرود به‌دلیل وجود گسل های زیاد در مسیر تونل و امکان برخورد دستگاه حفار تمام مقطع تلسکوپی (TBM Double Shield) با جریان های پرفشار می‏توانست ضمن هجوم مقادیر بالایی از آب به داخل تونل، باعث تشدید ریزش دیواره‏های تونل در زون‎های گسلی و به دنبال آن توقف و انحراف دستگاه از مسیر صحیح حفاری شود لذا بررسی چگونگی وضعیت آب زیرزمینی تاثیر بسزایی در طراحی و انتخاب نوع دستگاه TBM و هزینه‏های حفاری مکانیزه دارد. در این مقاله تلاش شده است تا با توجه به کمبود اطلاعات حاصل از گمانه‏ها و مطالعات زیرسطحی، میزان توسعه یافتگی و جریان آب زیرزمینی در مسیر تونل براساس شواهد ژئومورفولوژی و عوارض سطحی منطقه، مورد بررسی قرار گیرد. مدلسازی های تحلیلی و پیشمایش های صحرایی در منطقه نشان دهنده تطابق نسبی ژئومورفولوژی منطقه با حجم جریان آب در مسیر حفاری تونل است براین اساس باتوجه به اندازه‌گیری های انجام شده در خصوص آب ورودی به تونل، در حدود 80 لیتر بر ثانیه آب به این قسمت از تونل وارد شده است که با بررسی های ژئومورفولوژیکی انجام شده مطابقت دارد و نتایج موید این نکته است که بررسی مورفولوژی و عوارض سطحی زمین، توانسته است در جهت شناخت دقیقتر شرایط هیدروژئولوژی منطقه، اطلاعات مفیدی ارائه دهد.