نگاهی به تأثیرات عکاسی بر کاشی‌نگاری نیمه‌ی دوم دوره قاجار (مطالعه‌ی موردی تکیه معاون‌الملک کرمانشاه)

چکیده مقاله

همزمان باایجاد تغییروتحولات فرهنگیوگسترشنفوذجریاناتغربیازدورانناصرالدینشاه،عکاسینیزبهعنوانیکیازمصادیقاینفرهنگواردایرانشد. دامنهیاینهنربهتدریجدرهمهجاگستردهشدوامکاناتوسیعیرابرایتصویرسازیدراختیارهمگانقرارداد؛بهطوریکههنرهایتصویریمانندنقاشیوچاپسنگیوبهدنبالآندیگررشتههایهنریوابستهبهنقاشیراتحتتأثیرخودقرارداد.یکی از مهمترین این هنرها کاشی‌نگاری است که بیش از دیگر هنرهای ظریفه تحت‌تأثیر عکس و عکاسی قرار گرفته است. این پژوهش با هدف شناخت تأثیرات عکاسی بر کاشی‌نگاری نیمه دوم دوره قاجار به بررسی کاشی‌های متأثر از عکس تکیه معاون‌المک کرمانشاه می‌پردازد. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و انجام تحقیقات میدانی جمع‌آوری شده و تحقیق به روش توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته است. بر اساس نتایج حاصل شده، کاشی‌های متأثر از عکس این بنا به دو دسته کلی قابل تقسیم‌اند: یکی آثار مربوط به اوایل دوران احمد‌شاه که تصویر پادشاهان قاجار را با سبک و سیاقی نزدیک به لیتوگرافی نشان می‌دهد و از عکس‌های آلبوم‌خانه کاخ گلستان جهت کپی‌برداری استفاده شده است و دیگری آثار مربوط به اواخر دوران احمد‌شاه که تصویر رجال حکومتی و روحانیون کرمانشاه را با اسلوبی شبیه به نقاشی نمایش می‌دهد و عکس‌های مشابه‌شان به دلیل پراکندگی در مجموعه‌های خصوصی، در دسترس نیستند