ارزیابی کارایی مدل‌های دو متغیره در تعیین حساسیت‌پذیری‌ فرونشست آبخوان دشت کاشان

چکیده مقاله

فرونشست زمین یکی از مهم­ترین مشکلات ­محیط­زیستی است که بر کشاورزی و زیرساخت­های شهری تأثیر می­گذارد. لذا به‌منظور برنامه­ریزی برای کاهش خطرات ناشی از فرونشست، شناسایی مناطق پرخطر و مستعد وقوع این پدیده در دشت­های مختلف ایران ضروری است. هدف اصلی این تحقیق، حساسیت­پذیری فرونشست زمین در آبخوان کاشان با استفاده از روش­های دمپستر- شفر، وزن­دهی شواهد، آنتروپی شانون و نسبت فراوانی است. برای انجام این تحقیق از 14 عامل مؤثر بر وقوع فرونشست شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، انحنای سطح، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل، فاصله از جاده، لیتولوژی، کاربری اراضی، انحنای طولی و عرضی، تغییرات سطح ایستابی، فاصله از معدن و تراکم چاه در سطح آبخوان استفاده شد. آنگاه پس از تعیین 108 موقعیت فرونشست و نیز 108 موقعیت عدم فرونشست در سطح آبخوان، این نقاط به‌صورت تصادفی و به نسبت 30 و 70 درصد به­ترتیب به‌عنوان داده­های اعتبارسنجی و داده­های آزمون طبقه­بندی شدند و برای ارزیابی هرکدام از مدل­ها از منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین روش­های مورداستفاده بر اساس منحنی ROC و میزان AUC، روش نسبت فراوانی (آموزش: 84/0 و اعتبارسنجی: 89/0) بهترین عملکرد را داشته است و به‌عنوان بهترین روش پیش­بینی مناطق دارای حساسیت فرونشست در منطقه مطالعاتی معرفی می­شود. روش­های آنتروپی شانون، دمپستر- شفر و وزن­دهی شواهد نیز به­ترتیب در رتبه­های بعدی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق برای کاهش خسارات ناشی از وقوع فرونشست زمین و تعیین مناطق بالقوه فرونشست، قابل‌استفاده برای مدیران استانی خواهد بود.