کاربرد مدل RUSLE در تعیین توزیع مکانی خطر هدررفت خاک

چکیده مقاله

مدل‏ سازی می‏ تواند نوعی رویکرد کمی و سازگاری در برآورد فرسایش خاک و تولید رسوب تحت دامنۀ وسیعی از شرایط را فراهم کند. در این مطالعه به‏ منظور شناسایی توزیع مکانی خطر فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضۀ آبخیز تالار روش یکپارچه‏ سازی معادلۀ جهانی هدررفت خاک اصلاح‌شده، سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و فن سنجش از دور به‏ کار گرفته شد. عوامل فرسایندگی باران، فرسایش‏ پذیری خاک، طول و درجۀ شیب و پوشش گیاهی به‏ منظور تهیۀ نقشۀ نهایی به‌دست‌آمده از RUSLE محاسبه شدند. مقدار هدررفت خاک برای کل حوضه از 0 تا 01/92 تن در هکتار در سال محاسبه شد و طبقه ‏بندی مناطق فرسایشی نشان داد طبقۀ فرسایشی کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد به‏ ترتیب 12/33، 62/27، 13/21 و 13/18 درصد از کل حوضۀ آبخیز را پوشش می‏ دهند. نتایج رگرسیون خطی نیز در این پژوهش نشان داد در بین عوامل مدل RUSLE عامل طول و درجۀ شیب با مقدار 93/0 بیشترین همبستگی را با نقشۀ هدررفت خاک دارند. همچنین زیرحوضۀ ₃SW با 58/5 تن در هکتار در سال و زیرحوضۀ 4SW با 59/19درصد تولید رسوب به‏ترتیب بیشترین خطر فرسایش و کمترین تولید رسوب را ‌بین زیرحوضه ‏ها داشتند. با توجه به اینکه مقادیر بیشترین و میانگین هدررفت خاک ویژه در حوضۀ بررسی‌شده عدد بسیار زیادی به‌دست آمده‌اند و از طرف دیگر همبستگی بین عامل LS و هدررفت خاک بسیار قوی است، بنابراین می‌‌توان نتیجه گرفت که خطا در اندازه‌گیری عامل LS رخ داده است.