شبیه سازی رواناب به روش هیدروگراف واحد لحظه ای ژئومرفولوژیک (مطالعه موردی: حوضه ی بار، استان خراسان رضوی)

چکیده مقاله

با توجه به اینکه اکثر حوضه‌های کشور فاقد ایستگاه هیدرومتری می‌باشد، در سالهای اخیر روشهایی پیشنهاد شده تا با در دست داشتن سایر اطلاعات حوضه، که بر روی هیدرولوژی آن تأثیر می‌گذارد، بتوان میزان سیلاب را برآورد کرد. در این تحقیق سعی شده که با توجه به رابطه بین ژئومرفولوژی و هیدرولوژی، با در دست داشتن اطلاعات ژئومرفولوژی کمی، هیدروگراف سیل را شبیه سازی کند. که به آن روش هیدروگراف واحد لحظه‌ای ژئومرفولوژیک (GIUH) می‌گویند. به این منظور ابتدا آبراهه‌های حوضه به روش استرالر رتبه بندی شد، سپس پارامترهای ژئومرفولوژی کمی شامل نسبت انشعاب (RB)، نسبت مساحت (RA) نسبت طولRL) و طول آبراهه بالاترین درجه (L&Omega) بر اساس این رتبه بندی محاسبه گردید. و سپس با استفاده از این پارامترها و سرعت دبی اوج در خروجی حوضه، دبی اوج هیدروگراف واحد لحظه‌ای و زمان تا اوج هیدروگراف واحد لحظه‌ای محاسبه گردید. سپس برای ارزیابی مدل، تعداد 5 واقعه سیلاب مشاهداتی ایستگاه هیدرومتری خروجی حوضه انتخاب و با هیدروگراف محاسباتی به روش GIUH مقایسه گردید. نتایج نشان می‌دهد که این روش در این حوضه نسبتا مناسب بوده و اختلاف اندک بین دبی مشاهداتی و محاسباتی و زمان تا اوج مشاهداتی و محاسباتی، به خاطر احداث بندهای خاکی در سرشاخه‌های حوضه می‌باشد که تا حدودی هیدرولوژی آن را تحت تأثیر قرار داده‌است.