تاثیر فرم و نقشه ساختمان بر آسایش حرارتی در الگوهای مسکونی سنتی، اقلیم گرم و خشک کاشان

چکیده مقاله

ساختمانها باید به گونهای ساخته شوند که بازده انرژی آنها در شرایط آب و هوایی مختلف بالا باشد و در عین حال آسایش حرارتی قابل قبولی را فراهم کنند. طراحی اقلیمی بهترین و موثرترین راه برای به حداکثر رساندن استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر است. خانههای سنتی ایرانی همواره این نوع معماری را به نمایش گذاشتهاند و میتوانند نمونه- های مناسبی برای طراحی در اختیار معماران معاصر قراردهند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر فرمها و جهتگیری پلان ساختمان بردمای آسایش حرارتی ساختمانهای مسکونی با کمک الگوهای معماری سنتی انجام شدهاست و سپس خانه- های این پژوهش براساس فرم و جهتگیری پلان ساختمانی طبقهبندیشدهاند. در این پژوهش شهر کاشان به عنوان مطالعه موردی انتخابشدهاست و مطالعات این مقاله در زمینه اصول طراحی اقلیمی و سازماندهی فضا و نیز سبک زندگی سنتی بناهای تاریخی کاشان انجامشدهاست. باتوجه به اقلیم گرم و خشک شهرکاشان به بررسی فرم و نقشههای 7 مورد از خانههای تاریخی پرداختهمیشود. روش این تحقیق توصیفی تحلیلی - بوده و از طریق بررسی مطالعات موردی و جمعآوری دادهها از طریق مرور ادبیات و مشاهدات میدانی انجامشدهاست. از میان 7 خانه تاریخی، دو خانه بعنوان نمونه موردی با درنظرگرفتن فرم ثابت و جهتگیری متغیر برای مدلسازی انتخابشدند. برای تحلیل از نرمافزار دیزاین بیلدر استفادهشد. باتوجه به بررسیهای صورت گرفته در پلانهای خانههای تاریخی چنین بهدست میآید که جهتگیری این پلانها درچهار مورد در جهت شمال غربی و در چهار مورد در جهت شمال شرقی است. چراکه پلان خانه عباسیان دارای حیاطهایی با دو نوع جهتگیری میباشد. فرم این پلانها نیز به صورت حیاط مرکزی با پلانهای چهارطرفه و به صورت گودال باغچه و پایین تراز سطح زمین میباشد. استفاده از الگوی سنتی وتاریخی شهر کاشان در طراحی مسکونی و حیاط مرکزی آن میتواند به کاهش مصرف انرژی بین 23 تا 34 درصد کمک کند. طراحی سنتی و چند وجهی بنا منجر به تحرک فصلی ساکنان در قسمتهای مختلف خانه شده و باعث آسایش حرارتی ساختمان میگردد.