بازیافت نظریه از متن: خوانش حافظ غزلی از چشم سینما

چکیده مقاله

نظریه از متن زاده می شود نه متن از نظریه. ارسطو که فلسفه اش را قیاسی می دانیم و شیوه استقرایی فرانسیس بیکن را در برابرش قرار می دهیم نیز حتی بوطیقای تولید ادبی خود را مبتنی بر نمایش ادیپ شهریار سوفکل نوشته است. این مقاله بر آن است تا با به حرکت درآوردن واژه های غزلی از حافظ در جهان متن به متن جهان سرک بکشد و نظریه پردازی را درگستره انگشتان دو دست بیت شعر تجربه کند. سخن این است که بازیافت شعر حافظ مثلا تنها دوباره خوانی این آثار در سایه شیوه های نقد وارداتی نیست، بلکه شاید در متحرک سازی عکس هایی است که در معدن ادبیات بومی ثابت و ایستا نگه داشته شده اند. عکس هایی که به زور نظریه ای که در مکان دیگری ریشه داشته، نمو یافته و به ثمر نشسته است به چشم نمی آیند چون نیاز به دستگاه های هم مکانی دارند که آنها را با زبان امروز همخوان کند. بازیافت نظریه از غزل در محیط زیست منِ ایرانی امر غریبی نمی نماید که به نظر قبول داریم شعر یکی از نقطه های عزیمت زندگی ما ایرانیان است.